عنوان:       دستورالعمل اجرايي نحوۀ انجام معاملات در بورس اوراق بهادار تهران

نوع :       دستورالعمل

تاریخ تصویب:   13/09/1389

نهاد تصویب کننده:       هيئت مديره سازمان بورس و اوراق بهادار

اين دستورالعمل در اجراي مواد 4، 5، 6، 8، 13، 15، 16، 18، 22، 23، 24 و 26 آئين‌نامة معاملات در شركت بورس اوراق بهادار تهران (مصوب شوراي عالي بورس و اوراق بهادار) در 20 فصل، 144 ماده (با لحاظ مواد مكرر) و 103 تبصره در تاريخ 1389/09/13 ، اصلاحيه‌‌هاي مورخ 1390/10/10، 1391/06/04، 1392/10/21، 1394/04/02، 1394/12/19 ، 1396/04/28 ، 1396/09/14 ، 1397/01/22 ، 1397/03/13 ، 1397/05/24 ، 1397/08/06 ، 1397/09/14، 1398/04/26 ، 1398/05/16 ، 1399/02/31 ، 1400/01/25 ، 1400/01/30 ، 1400/03/10 و 1400/10/01  و نيز الحاقيه‌هاي مورخ 1390/04/04 ، 1392/08/04 ، 1397/04/27 ، 1397/05/10 ، 1397/07/25 ، 1397/12/22 ، 1398/11/07 ، 1398/12/14 و 1399/02/13 هيئت مديره سازمان بورس و اوراق بهادار و اصلاحيه مورخ 1400/03/04 شوراي عالي بورس و اوراق بهادار به تصويب رسيد.

فصل يك – تعاريف و اصطلاحات:

ماده يك:
اصطلاحات و واژه‌هايي كه در ماده 1 قانون بازار اوراق بهادار جمهوري اسلامي ايران مصوب آذرماه 1384 مجلس شوراي‌ اسلامي و آئين‌نامة معاملات در شركت بورس اوراق بهادار تهران تعريف شده‌اند، به همان مفاهيم در اين دستورالعمل به كار رفته‌اند. واژه‌هاي ديگر داراي معاني زير مي‌باشند:

بند يك:
بازار عادي: يكي از بازارهاي سامانة معاملات است كه در آن معاملات عادي اوراق بهادار براساس مقررات مربوط، انجام مي‌شود.

بند دو:
بازار معاملات عمده: يكي از بازارهاي سامانة معاملات است كه در آن معاملات عمده اوراق بهادار براساس مقررات مربوط، انجام مي‌شود.

بند سه:
بورس: بورس اوراق بهادار تهران (شركت سهامي عام) است.

بند چهار:

توقف: جلوگيري از انجام معامله يك ورقه بهادار تا حداكثر 5 روزكاري

بند چهار مكرر:
تقلب: هرگونه اظهار و اعلام خلاف واقع يا كتمان تمام يا بخشي از حقيقت يا ارائه اطلاعات، اسناد يا گزارش جعلي يا خلاف واقع؛

بند پنج:
تعليق: جلوگيري از انجام معاملة يك ورقة بهادار به مدت بيش از 5 روز كاري

بند شش:
حجم سفارش : تعداد ورقة بهاداري است كه در قالب يك سفارش، وارد سامانة معاملاتي مي‌شود.

بند هفت:
حراج پيوسته: شيوه‌اي است كه براساس آن، به محض تطبيق قيمت‌ سفارش‌هاي وارد شده به سامانة معاملاتي، معامله انجام مي‌شود.

بند هشت:
حراج ناپيوسته (Auction): شيوه‌اي است كه براساس آن، پس از ورود سفارش‌ها به سامانة معاملات، معامله براساس قيمت نظري گشايش (TOP) انجام مي‌شود.

بند نه:
دامنة نوسان روزانة قيمت : دامنة نوسان قيمت اوراق بهادار قابل معامله در بورس است كه نسبت به قيمت مرجع تعيين مي‌شود و ورود سفارش‌ها در هر روز صرفاً در اين دامنة قيمت، مجاز است.

بند ده:
دستورالعمل پذيرش: دستورالعمل پذيرش اوراق بهادار در بورس اوراق بهادار تهران مصوب هيأت مديرة سازمان است.

بند يازده:
سفارش متوقف (Stop Order): سفارش غيرفعالي است كه فعال شدن آن در مورد سفارش‌هاي خريد، زماني است كه قيمت آخرين معاملة بازار با قيمت تعيين شده توسط مشتري مساوي يا از آن بيشتر شود و در مورد سفارش‌هاي فروش‌، زماني است كه قيمت آخرين معاملة بازار با قيمت تعيين شده توسط مشتري مساوي يا از آن كمتر شود.

بند دوازده:
سهام پايه: عبارت از مجموع تعداد سهام ثبت شده ناشر پذيرفته شده در بورس است. در محاسبه تعداد سهام پايه، سهام جديدي كه در مرحلة پذيره‌نويسي يا ثبت قانوني قرار دارند نيز لحاظ مي شوند.

بند سيزده:
حذف شد.

بند چهارده:
شركت سپرده‌گذاري مركزي: شركت سپرده‌گذاري مركزي اوراق بهادار و تسوية وجوه (سهامي عام) است.

بند پانزده:
قيمت پايه: قيمت مشخص و بدون قيد و شرطي است كه توسط فروشنده براي عرضة سهام در معاملات عمده تعيين و از طريق كارگزار فروشنده به بورس اعلام مي‌شود و مبناي رقابت در معاملات عمده مي‌باشد.

بند شانزده:
قيمت مرجع: قيمت پاياني سهم يا قيمت تعديل شدة پاياني در روز معاملاتي قبل، حسب مورد است كه توسط بورس محاسبه مي‌شود.

بند هفده:
قيمت تعديل شدة پاياني: قيمتي است كه پس از اعمال اثر تغييرات سرمايه و يا تقسيم سود نقدي در قيمت پاياني محاسبه مي‌شود.

بند هجده:
قيمت نظري گشايش (TOP): قيمتي است كه در مرحلة گشايش، براساس سفارش‌هاي ثبت شده با استفاده از سازوكار حراج، توسط سامانة معاملاتي محاسبه و معاملات مرحلة گشايش با آن قيمت انجام مي‌شود.

بند هجده مكرر:
كنفرانس اطلاع رساني: كنفرانسي حضوري، تلفني يا مجازي با حضور مديرعامل يا نماينده/سخنگوي رسمي ناشر است كه در آن ناشر به تحليل و ارائه اطلاعات به صورت برخط اقدام مي نمايند.

بند نوزده:
معاملة عمده: معامله‌اي است كه تعداد سهام يا حق‌تقدم قابل معامله در آن در شركت‌هايي كه سهام پاية آنها بيش از سه ميليارد عدد است، بزرگتر يا مساوي يك درصد سهام پايه و در شركت‌هايي كه سهام پاية آنها كمتر يا مساوي سه ميليارد عدد است، بزرگتر يا مساوي 5 درصد باشد.

بند بيست:
معاملات عمدة شرايطي: معاملة عمده‌اي است كه تسوية وجوه آن با شرايط اعلامي در اطلاعية عرضه عمده براساس ضوابط مندرج در اين دستورالعمل و مقررات مربوطه انجام مي‌شود.

بند بيست و يك:
مقررات: تمام مصوباتي است كه توسط مراجع ذيصلاح از جمله مجلس شوراي اسلامي، هيأت وزيران، شورا، سازمان و امثال آن در چارچوب اختيارات آنها وضع شده و بورس، كارگزار، مشتريان و ساير اشخاص ذيربط موظف به رعايت آنها هستند.

بند بيست و دو:
ناشر پذيرفته شده: ناشري است كه اوراق بهادار آن در بورس پذيرفته شده است.

بند بيست و سه:
واحد پايه سفارش (LOT): تعداد مشخصي از اوراق بهادار است كه حجم سفارش‌ وارده به سامانه معاملاتي بايد مضرب صحيحي از آن باشد و براي هر ورقه بهادار تعيين مقدار آن توسط “هيئت‌مديره بورس” امكان‌پذير است.

بند بيست و چهار:
معامله تحت احتياط: معامله در شرايطي است كه نقل و انتقال سهام و كليه اوراق بهادار مرتبط با نمادي كه در آن شرايط قرار مي گيرد، پس از تكميل فرم اطلاع از ابهام توسط سرمايه گذاران صورت مي پذيرد.

فصل دو – ضوابط كلي انجام معاملات اوراق بهادار:

ماده دو:
معاملات اوراق بهادار، طي يك جلسة معاملاتي در روزهاي شنبه تا چهارشنبه هر هفته به استثناي ايام تعطيل رسمي از ساعت 9 صبح تا 12:30 انجام مي‌شود. تمامي روزهايي كه جلسة معاملاتي در آن برگزار مي‌شود، روز كاري محسوب مي‌گردند.

تبصره:
هيأت مديرة بورس مي‌تواند زمان و تعداد جلسه‌هاي معاملاتي را در صورتي كه امكانات فني و شرايط تسويه مهيا باشد، تغيير دهد.

ماده سه:
در صورت بروز اشكالات فني در سامانه معاملاتي و بروز ريسك اخلال در معاملات يا ثبت تغييرات مالكيت سهامداري يا مخاطرات مشابه، مديران عامل بورس ها مي توانند ساعات شروع، خاتمه و طول جلسه معاملاتي يك يا گروهي از نمادهاي معاملاتي، يك يا گروهي از بازارهاي معاملاتي، يك يا گروهي از تابلو هاي معاملاتي يا تركيبي از آن ها را با گزارش بورس مربوطه و تأييد شركت مديريت فناوري بورس تهران تغيير دهند يا انجام معاملات در هر يك از آن ها را متوقف نمايند. اين تغييرات بايد بلافاصله و به نحو مقتضي به اطلاع عموم برسد. شركت مديريت فناوري بورس تهران مكلف است تمامي مستندات مربوط به اشكالات فني سامانه معاملاتي را جهت نگهداري در سوابق به سازمان بورس و اوراق بهادار و بورس مربوطه ارائه نمايد.

ماده چهار:
معاملات دو طرفه و معاملات با اقرباء تابع ضوابط كلي انجام معاملات اوراق بهادار خواهد بود.

ماده پنج:
معاملات اشخاص خارجي با رعايت مقررات مندرج در آئين‌نامة سرمايه‌گذاري خارجي در بورس‌ها و بازارهاي خارج از بورس مصوب 89/01/29 هيأت وزيران، اصلاحات بعدي آن و ساير مقررات مربوط صورت مي‌پذيرد.

فصل سه – مراحل انجام معامله:

ماده شش:
معاملات اوراق بهادار بر مبناي واحد پول رسمي جمهوري اسلامي ايران انجام مي‌شود. هيأت مديرة بورس مي‌تواند واحد پول ديگري را نيز با هماهنگي سازمان تعيين كند.

ماده هفت:
معاملات اوراق بهادار از طريق سامانة معاملات و توسط كارگزاران عضو بورس انجام مي‌شود.

ماده هشت:
نماد معاملاتي، به تفكيك اوراق بهادار و بازارهاي تعريف شده در سامانة معاملاتي توسط بورس تعيين مي‌شود.

ماده نه:
معاملات اوراق بهادار در يكي از بازارهاي بورس انجام خواهد شد. مراحل انجام معاملات به شرح زير است:

بند يك:
پيش‌گشايش: اين مرحله 30 دقيقه قبل از شروع معاملات است كه در آن امكان ورود، تغيير يا حذف سفارش وجود دارد ليكن معامله‌اي انجام نمي‌شود؛

بند دو:
مرحلة گشايش: اين مرحله بلافاصله پس از مرحلۀ پيش‌گشايش است و در آن، سفارش‌هاي موجود در سامانة معاملات براساس سازوكار حراج ناپيوسته و در دامنة نوسان روزانة قيمت، انجام مي‌شود؛

بند سه:
مرحلة حراج پيوسته: اين مرحله‌ پس از انجام مرحلۀ گشايش شروع و در آن معاملات براساس حراج پيوسته انجام مي‌شود؛

بند چهار:
مرحلة حراج ناپيوسته پاياني: اين مرحله بلافاصله پس از خاتمۀ مرحلۀ حراج پيوسته و 15 دقيقه قبل از مرحلة معاملات پاياني شروع و به مدت 15 دقيقه ادامه مي‌يابد. طي اين مرحله امكان ورود، تغيير يا حذف سفارش توسط كارگزاران وجود دارد ليكن معامله‌اي انجام نمي‌شود. در پايان اين مرحله سفارش‌هاي موجود در سامانة معاملات براساس سازوكار حراج ناپيوسته و در دامنة نوسان روزانة قيمت اجرا مي‌شود؛

بند پنج:
مرحلة معاملات پاياني: 15 دقيقة پاياني جلسۀ معاملاتي است كه طي آن ورود سفارش و انجام معامله با قيمت پاياني امكان‌پذير است.

تبصره يك:
معاملات بورس در هر جلسة معاملاتي حداقل شامل مراحل 1 تا 3 فوق مي‌باشد. استفاده از مراحل 4 و 5 با تصويب هيأت مديرة بورس و سه روز كاري پس از اطلاع‌رساني به عموم امكان‌پذير است.

تبصره دو:
هيأت مديرة بورس مي‌تواند زماني خارج از جلسة معاملاتي را براي ورود، تغيير يا حذف سفارش‌ها تعيين نمايد.

فصل چهار – انواع سفارش ها:

ماده ده:
سفارش‌هاي وارد شده به سامانة معاملات، حداقل بايد حاوي موارد زير باشد:

بند يك:
نماد معاملاتي؛

بند دو:
تعيين خريد يا فروش؛

بند سه:
نوع سفارش؛

بند چهار:
حجم سفارش؛

بند پنج:
شرايط قيمتي؛

بند شش:
كد معاملاتي؛

بند هفت:
اعتبار زماني سفارش.

ماده يازده:
انواع سفارش‌ها در سامانه معاملاتي به شرح زير است:

بند يك:
سفارش محدود (Limit order): سفارش خريد يا فروشي است كه در قيمت تعيين شده توسط مشتري، يا بهتر از آن انجام مي‌شود؛

بند دو:
سفارش با قيمت باز (Market order): سفارشي است كه بدون تعيين قيمت وارد سامانة معاملاتي شده و با قيمت بهترين سفارش طرف مقابل اجرا مي‌شود. در صورت اجرا نشدن بخشي از سفارش، باقيمانده به صورت يك سفارش با قيمت باز در سامانه باقي خواهد ماند؛

بند سه:
سفارش باز- محدود (Market to limit order): سفارشي است كه فقط در مرحله حراج پيوسته مي‌تواند وارد سامانة معاملاتي شود. اين سفارش بدون تعيين قيمت وارد سامانة معاملاتي شده و با قيمت بهترين سفارش طرف مقابل اجرا مي‌شود. در صورت اجرا نشدن بخشي از سفارش، باقيمانده به صورت يك سفارش محدود به قيمت آخرين معامله انجام شده در سيستم باقي مي‌ماند؛

بند چهار:

سفارش به قيمت گشايش (Market on opening order): سفارشي است كه فقط در مرحلة پيش گشايش مي‌تواند وارد سامانة معاملات شود. اين سفارش بدون تعيين قيمت وارد سامانة معاملاتي شده و در مرحلة گشايش با قيمت گشايش معامله خواهد شد. در صورت اجرا نشدن بخشي از سفارش، باقيمانده به صورت يك سفارش محدود با قيمت گشايش در سيستم باقي مي‌ماند؛

بند پنج:
سفارش متوقف به باز (Stop loss order): سفارش متوقفي است كه پس از فعال شدن، به سفارش با قيمت باز تبديل مي‌شود؛

بند شش:
سفارش متوقف به محدود (stop limit order): سفارش متوقفي است كه پس از فعال شدن به سفارش محدود با قيمتي كه از قبل در سفارش مشخص شده است، تبديل مي‌شود.

ماده دوازده:
سفارش‌ها به لحاظ نحوة اجرا به شرح زير مي‌باشند:

بند يك:
اجراي دو طرفة سفارش (Cross order): سفارشي است كه با استفاده از آن، كارگزار مي‌تواند اقدام به ورود همزمان سفارش خريد و فروش با حجم و قيمت يكسان نموده و معامله نمايد. قيمت وارده به سامانة معاملاتي بايد بيشتر يا مساوي قيمت بهترين سفارش خريد ثبت شده در سامانة‌ معاملاتي و كمتر يا مساوي قيمت بهترين سفارش فروش ثبت شده در سامانة معاملاتي باشد. اين سفارش فقط در مرحلة حراج پيوسته مي‌تواند وارد سامانة معاملات شده و اجرا شود؛

بند دو:
سفارش دو بخشي (Iceberg order): سفارش خريد يا فروشي است كه داراي دو بخش پنهان و آشكار است. بخش آشكار سفارش در صف خريد يا فروش قرار گرفته و قابل رويت مي‌باشد و بخش پنهان آن به صورت غيرفعال است. حجم قسمت آشكار و پنهان سفارش توسط كارگزار تعيين مي‌شود. در صورتي كه كل بخش آشكار سفارش معامله شود، به ميزان حجم قسمت آشكار، سفارش پنهان فعال شده و در نوبت قرار مي‌گيرد. حداقل كل سفارش و حداقل حجم قسمت آشكار در سفارش‌هاي دو بخشي، توسط بورس تعيين مي‌شود؛

بند سه:
سفارش انجام و ابطال (fill & kill): سفارش محدودي است كه بلافاصله پس از ورود بايد اجرا شود و در صورت عدم اجراي تمام يا بخشي از آن، مقدار باقيمانده به صورت خودكار از سامانه حذف خواهد شد. امكان ورود اين سفارش در مرحلة پيش گشايش وجود ندارد؛

بند چهار:
سفارش همه يا هيچ (All or Non): سفارش محدودي است كه اجراي آن منوط به معامله كل سفارش است. در صورت عدم امكان معاملة كل سفارش بلافاصله بعد از ورود، سفارش به صورت خودكار از سامانه حذف مي‌شود. امكان ورود اين سفارش در مرحله پيش گشايش وجود ندارد.

ماده سيزده:
اعتبار زماني سفارش‌ها به شرح ذيل مي‌باشد:

بند يك:
سفارش روز (Day): سفارشي است كه اعتبار آن در پايان روز معاملاتي به اتمام مي‌رسد و به صورت خودكار از سامانة معاملات حذف مي‌شود؛

بند دو:
سفارش جلسه (Session): سفارشي است كه اعتبار آن در پايان جلسه رسمي معاملاتي به اتمام مي‌رسد و به صورت خودكار از سامانه معاملاتي حذف مي‌شود؛

بند سه:
سفارش بدون محدوديت زماني (Good Till Cancel): اين سفارش تا زماني كه توسط كارگزار حذف نشود در سامانه معاملاتي باقي مانده و معتبر مي‌باشد؛

بند چهار:
سفارش مدت‌دار (Good Till Date): سفارشي است كه اعتبار آن در پايان تاريخي كه در زمان ورود سفارش مشخص شده به اتمام مي‌رسد و پس از آن به صورت خودكار از سامانة معاملات حذف مي‌شود؛

بند پنج:
سفارش زماني (Sliding Validity): كارگزار در زمان ورود سفارش، تعداد روزهاي مشخصي (T) را جهت اعتبار سفارش مشخص مي‌كند. اين سفارش تا تاريخي كه معادل تاريخ ورود سفارش به علاوة تعداد روزهاي تعيين شده (T) است، معتبر بوده و پس از آن به صورت خودكار از سامانة معاملات حذف مي‌شود.

ماده چهارده:
اولويت سفارش‌ها در سامانة معاملات بر حسب نوع سفارش، به ترتيب به شرح زير مي‌باشد:

الف) سفارش با قيمت باز و باز – محدود؛
ب) سفارش به قيمت گشايش؛
ج) سفارش محدود.

فصل پنج – توقف نماد معاملاتي:

ماده پانزده:
نماد معاملاتي اوراق بهادار پذيرش شده در بورس در موارد زير توسط بورس متوقف مي‌شود:

بند يك:
يك روز كاري قبل از برگزاري مجامع عمومي صاحبان سهام براساس اطلاعية دعوت به مجمع منتشره توسط ناشر در سايت رسمي افشاي اطلاعات ناشران ثبت شده نزد سازمان؛

بند دو:
يك روز كاري قبل از برگزاري جلسة هيأت مديرة ناشر پذيرفته شده جهت تصميم‌گيري در خصوص تغيير سرمايه براساس اطلاعية منتشره توسط ناشر در سايت رسمي افشاي اطلاعات ناشران ثبت شده نزد سازمان؛

بند سه:
حذف شد.

تبصره:
در صورت وجود زيرساخت هاي فني درخصوص بند 1، بورس مي تواند نماد معاملاتي اوراق بهادار پذيرش شده را در روز برگزاري مجامع عمومي صاحبان سهام متوقف نمايد.

ماده شانزده:
حذف شد.

تبصره:
حذف شد.

ماده شانزده مكرر:
نماد معاملاتي به‌صورت خودكار بلافاصله پس از ارسال اطلاعات با اهميت موضوع ماده 13 دستورالعمل اجرايي افشاي اطلاعات شركتهاي ثبت شده نزد سازمان، به‌صورت زير متوقف و بازگشايي مي‌شود:
الف) اگر اطلاعات با اهميت در “گروه الف” موضوع ماده 13 دستورالعمل اجرايي افشاي اطلاعات شركتهاي ثبت شده نزد سازمان قرار داشته باشد:
در صورت افشاي اطلاعات بااهميت، نماد معاملاتي به‌طور خودكار متوقف شده و در اولين جلسه معاملاتي بعد بازگشايي خواهد شد؛
ب) اگر اطلاعات با اهميت در “گروه ب” موضوع ماده 13 دستورالعمل اجرايي افشاي اطلاعات شركتهاي ثبت شده نزد سازمان قرار داشته باشد:
1- در صورتي كه اطلاعات بااهميت تا 90 دقيقه قبل از پايان جلسه معاملاتي ارسال شود، نماد معاملاتي به‌طور خودكار، به مدت 60 دقيقه متوقف و بعد از آن بازگشايي مي‌شود؛
2- در صورت افشاي اطلاعات بااهميت در 90 دقيقه پاياني جلسه معاملاتي، نماد معاملاتي به‌طور خودكار متوقف شده و در جلسه معاملاتي بعد بازگشايي خواهد شد؛
3- در صورتي كه اطلاعات با اهميت در ساعت خارج از بازار منتشر شود، نماد معاملاتي در 90 دقيقه ابتدايي جلسه معاملاتي بعد بازگشايي خواهد شد.

تبصره يك:
در صورت عدم رعايت ضوابط افشاي اطلاعات با اهميت يا وجود هرگونه ابهام در انتشار اطلاعات با اهميت، سازمان مي‌تواند رأساً يا به پيشنهاد بورس، ضمن انتشار پيام شفاف‌سازي درخصوص دلايل توقف (فرم س-5 )، نماد ناشر را جهت رفع ابهام يا اصلاح اطلاعات منتشر شده حداكثر براي 2 روز كاري متوقف نگه ‌دارد. در صورت عدم رفع ابهام يا عدم اصلاح اطلاعات از سوي ناشر پس از مدت تعيين شده، سازمان مطابق فرم س-6، ضمن افشا به عموم در خصوص عدم همكاري ناشر، بازگشايي نماد را به بورس اعلام مي نمايد.

تبصره دو:
بازگشايي نماد مطابق ترتيبات ماده 22 صورت مي گيرد كه با توجه به اطلاعات بااهميت موضوع ماده 13 دستورالعمل اجرايي افشاي اطلاعات شركتهاي ثبت شده نزد سازمان، اگر در گروه (الف) قرار داشته باشد حراج ناپيوسته بدون محدوديت دامنه نوسان و اگر در گروه (ب) قرار داشته باشد حراج ناپيوسته با محدوديت دامنه نوسان انجام مي گيرد.

ماده هفده:
حذف شد.

تبصره:
حذف شد.

ماده هفده مكرر:
حذف شد.

تبصره يك:
حذف شد.

تبصره دو:
حذف شد.

تبصره سه:
حذف شد.

تبصره چهار :
حذف شد.

تبصره پنج:
حذف شد.

تبصره شش:
حذف شد.

تبصره هفت:
حذف شد.

ماده هفده مكرر يك:
در صورتيكه قيمت پاياني سهم طي 15 روز معاملاتي متوالي در دامنه عادي نوسان قيمت، بيش از 50 درصد افزايش داشته باشد، بورس موظف است در اولين زمان ممكن از لحاظ فني نماد معاملاتي را متوقف كرده و از ناشر درخواست برگزاري كنفرانس اطلاع رساني نمايد. نماد معاملاتي حداكثر 2 روز كاري پس از توقف نماد معاملاتي با محدوديت دامنه نوسان بازگشايي خواهد شد.
در صورتيكه قيمت پاياني سهم طي 15 روز معاملاتي متوالي در دامنه عادي نوسان قيمت، بيش از 30 درصد كاهش داشته باشد، بورس موظف است در اولين زمان ممكن از لحاظ فني نماد معاملاتي را متوقف كرده و از ناشر درخواست برگزاري كنفرانس اطلاع‌رساني نمايد. نماد معاملاتي حداكثر 2 روز كاري پس از توقف نماد معاملاتي با محدوديت دامنه نوسان بازگشايي خواهد شد.

تبصره يك:
ناشر پذيرفته شده موظف است اطلاعات حاصل از كنفرانس اطلاع رساني را با رعايت ضوابط دستورالعمل اجرايي افشا اطلاعات شركت هاي ثبت شده نزد سازمان و حداكثر 2 روز كاري پس از توقف نماد معاملاتي افشا نمايد.

تبصره دو:
در صورتيكه ناشر پذيرفته شده كنفرانس اطلاع رساني برگزار ننمايد يا اطلاعات كنفرانس اطلاع رساني را منتشر نكند، بورس موظف است مطابق فرم ب-8 موضوع را به عموم افشا نمايد.

تبصره سه:
مسئوليت ارائه و افشاي اطلاعات بر عهده مديران شركت (هيئت مديره و مديرعامل) بوده و تفويض آن به ساير اشخاص رافع مسئوليت آنان نمي باشد.

تبصره چهار:
بورس و ناشر پذيرفته شده ملزم هستند جهت برگزاري كنفرانس اطلاع رساني به صورت تلفني يا مجازي، بستري امن، عمومي و قابل اتكا جهت اطلاع اشخاص از مفاد كنفرانس فراهم نمايند.

تبصره پنج:
همزمان با توقف نماد معاملاتي، معاملات كليه اوراق بهادار مرتبط با آن نماد (حق تقدم سهام و اوراق مشتقه) متوقف مي شود.

تبصره شش:
تغييرات قيمت و تعداد روزهاي معاملاتي موضوع اين ماده، توسط هيئت مديره بورس قابل بازنگري است. در صورت بازنگري، حداقل 5 روزكاري قبل از اجرا توسط بورس به بازار اعلام مي شود.

تبصره هفت:
در صورتيكه در زمان توقف موضوع اين ماده، ناشر اطلاعات بااهميت منتشر كند، دامنه نوسان در زمان بازگشايي متناسب با طبقه اطلاعات با اهميت منتشر شده (گروه الف يا ب) خواهد بود.

تبصره هشت:
درصورتي كه طي مدت ذكر شده در اين ماده، از انجام معاملات نماد به دليل موضوع ماده 17 مكرر جلوگيري شود، قيمت پاياني مبناي موضوع اين ماده تغيير نخواهد كرد.

ماده هفده مكرر دو:
بورس، ورقه بهادار ناشر پذيرفته شده را مطابق مواد 38، 39 مكرر، 40 مكرر و 41 دستورالعمل پذيرش اوراق بهادار در بورس اوراق بهادار تهران تعليق يا لغو پذيرش مي نمايد.

ماده هجده:
در صورتيكه معاملات اوراق بهادار مظنون به ‌استفاده از اطلاعات‌ نهاني يا دستكاري قيمت باشد، بورس مي‌تواند ضمن اعلام به عموم نماد معاملاتي اوراق بهادار را متوقف نمايد. بازگشايي نماد معاملاتي پس از بررسي‌هاي لازم، با محدوديت دامنه نوسان حداكثر يك روز معاملاتي خواهد بود.

ماده نوزده:
بورس بايد دليل توقف نماد معاملاتي را همزمان با توقف نماد معاملاتي اطلاع‌رساني نمايد. همچنين بورس مكلف است حداقل 15 دقيقه قبل از بازگشايي نماد معاملاتي مراتب را به اطلاع عموم برساند.

ماده نوزده مكرر:
در صورتي كه ظن دستكاري بازار (مبتني بر اطلاعات يا معاملات) يا خريد و فروش متكي بر اطلاعات نهاني وجود داشته باشد، سازمان مي تواند راساً يا به پيشنهاد بورس نماد معاملاتي ناشر پذيرفته شده را تا 5 روزكاري با اطلاع به بازار متوقف نمايد (فرم س-7). پس از دوره توقف، بازگشايي نماد مطابق ترتيبات ماده 22 با حراج ناپيوسته با محدوديت دامنه نوسان خواهد بود.

ماده نوزده مكرر يك:
در موارد ذيل سازمان مي تواند طبق فرآيند شرح داده شده، راساً يا به پيشنهاد بورس نماد معاملاتي را تعليق نمايد.
1- ناشر اطلاعات بااهميت موضوع ماده 13 دستورالعمل اجرايي افشاي اطلاعات شركت‌هاي ثبت شده نزد سازمان را به موقع افشا نكرده باشد.
2- ظن تقلب يا دستكاري در اطلاعات منتشره يا صورت هاي مالي ناشر وجود داشته باشد.
3- نياز به بررسي وضعيت شفافيت اطلاعاتي ناشر وجود داشته باشد.

بند الف:
در صورت بروز هر يك از موارد فوق، سازمان نماد معاملاتي را حداكثر 10 روز كاري تعليق نموده و بلافاصله به ناشر اعلام و مراتب را مطابق فرم س-8 به عموم افشا مي نمايد. در صورتيكه ناشر طي اين مدت، اطلاعات درخواست شده را ارائه ننمايد يا مطابق فرم ن-24 پيشنهادي مبني بر درخواست مهلت مشخص (حداكثر 10 روز كاري) به سازمان ارائه نكند، سازمان مي تواند ضمن اعلام بازگشايي نماد به بورس، به ناشر اخطار داده و مكاتبات را مطابق فرم س-9 به عموم افشا نمايد.

بند ب:
در صورت ارسال اطلاعات درخواست شده به سازمان در دوره تعليق، اطلاعات جديد به بازار اعلام و نماد معاملاتي در روز معاملاتي بعد بازگشايي مي گردد.

بند ج:
در صورت تأييد يا عدم تاييد مهلت درخواستي ناشر يا نياز به بررسي بيشتر موارد فوق، سازمان مي تواند ضمن اطلاع به عموم (فرم س- 12) حداكثر مهلت تعليق نماد را تا دو دوره 10 روزه كاري ديگر تمديد نمايد.

بند د:
در صورت عدم رفع دلايل تعليق نماد معاملاتي پس از اتمام مهلت فوق، هيئت مديره سازمان نسبت به تداوم تعليق يا بازگشايي نماد معاملاتي به همراه اقدامات لازم جهت شفاف سازي تصميم گيري خواهد نمود و نتايج مطابق با فرم هاي س-13 يا س-14 به اطلاع عموم خواهد رسيد.

بند ه:
در صورت موافقت هيئت مديره سازمان با بازگشايي نماد به صورت “معامله تحت احتياط”، نماد معاملاتي بازگشايي شده و به كارگزاران اعلام مي شود كه معاملات نماد پس از اخذ فرم “اطلاع از ابهام” (فرم س- 11) امكان پذير است.

تبصره يك:
مهلت قابل ارايه جهت تداوم تعليق يا بازگشايي نماد در شرايط “معامله تحت احتياط” حداكثر 6 ماه از تاريخ تعليق نماد معاملاتي خواهد بود.

تبصره دو:
پس از رفع دلايل بندهاي 1 تا 3 موضوع اين ماده، با اعلام سازمان به عموم مطابق فرم س- 14، نماد معاملاتي ناشر از تعليق خارج مي شود و يا در صورتي كه در شرايط معامله تحت احتياط قرار داشته باشد، پس از انتشار فرم س- 15 معاملات به حالت عادي بازگشته و تكميل فرم “اطلاع از ابهام” ضرورت نخواهد داشت.

تبصره سه:
در صورت عدم رفع دلايل بندهاي 1 تا 3 موضوع اين ماده پس از پايان مهلت ارايه شده از سوي هيئت مديره سازمان، نماد معاملاتي ناشر تعليق (در صورتي كه در شرايط معامله تحت احتياط قرار داشته باشد) و جهت اعلام لغو پذيرش بر اساس ترتيبات ماده 41 دستورالعمل پذيرش اوراق بهادار در بورس اوراق بهادار تهران، به بورس اعلام مي گردد.

تبصره چهار:
در صورتي كه نماد معاملاتي ناشر در فاصله كمتر از 2 سال (24 ماه) براي مرتبه دوم در شرايط “معامله تحت احتياط” قرار گيرد، سازمان پس از پايان حداكثر مهلت مقرر در اين ماده (6 ماه از تاريخ تعليق)، نماد معاملاتي ناشر را تعليق و جهت اعلام لغو پذيرش ناشر بر اساس ترتيبات ماده 41 دستورالعمل پذيرش اوراق بهادار در بورس اوراق بهادار تهران، به بورس اعلام مي نمايد.

تبصره چهار مكرر:
در صورت عدم افشا يا ارائه اطلاعات در هركدام از مهلت هاي مقرر در اين ماده، سازمان علاوه بر اعلام به عموم، عبارت ذيل را در فرم هاي س-9 و س-11 قيد مي كند. “از اين تاريخ به تخلفات احتمالي مديران و ناشر مطابق قوانين و مقررات مربوطه رسيدگي مي شود. چنانچه موضوع واجد وصف مجرمانه نيز باشد، مراتب در اجراي ماده 52 قانون بازار اوراق بهادار از طريق مراجع قضايي كيفري پيگيري خواهد شد.

تبصره پنج:
بورس موظف است فهرست ناشراني كه نماد آنها توسط سازمان تعليق شده يا معاملات آن تحت احتياط است را از طريق سايت رسمي خود به عموم اعلام نمايد. اين فهرست شامل نام و نماد معاملاتي ناشر، دليل حضور در فهرست و اسامي اعضاي هيئت مديره و مديرعامل است.

تبصره شش:
بورس موظف است نمادهاي معاملاتي كه با اعلام سازمان تعليق شده اند را پس از اعلام سازمان، مطابق ترتيبات ماده 22 بازگشايي نمايد.

تبصره هفت:
دامنه نوسان نماد معاملاتي كه به صورت تحت احتياط امكان معامله خواهد داشت 40 درصد دامنه نوسان در حالت عادي بوده و در صورتي كه به تشخيص بورس داشتن بازارگردان براي گشايش نماد تحت احتياط الزامي باشد شرايط و نحوه بازارگرداني توسط بورس تعيين مي‌گردد.

تبصره هشت:
در صورتي كه پس از تعليق نماد معاملاتي، مبناي تصميم به تعليق منتفي گردد، سازمان بازگشايي نماد معاملاتي را با محدوديت دامنه نوسان به بورس اعلام مي نمايد.

فصل شش – بازگشايي نماد معاملاتي:

ماده بيست:
بازگشايي نمادهاي معاملاتي ورقه بهادار توسط بورس، مطابق ترتيبات ماده 22 اين دستورالعمل، طبق شرايط زير انجام ميشود:

بند يك:
حداكثر دو روز كاري پس از افشاي تصميمات مجمع عمومي عادي ناشر پذيرفته شده كه تصميمات آن تصويب صورت‌هاي مالي يا تقسيم سود باشد، حراج ناپيوسته بدون محدوديت دامنة نوسان؛

بند دو:
حداكثر دو روز كاري پس از افشاي تصميمات مجمع عمومي عادي كه موضوع آن ساير موارد غير از بند 1 باشد، حراج ناپيوسته با محدوديت دامنة نوسان؛

بند سه:
حداكثر دو روز كاري پس از افشاي تصميمات مجمع عمومي فوق‌العاده‌اي كه تصميمات آن منجر به تغيير سرماية ناشر پذيرفته شده نگردد، حراج ناپيوسته با محدوديت دامنة نوسان؛

بند چهار:
حداكثر دو روز كاري پس از افشاي تصميمات مجمع عمومي و يا جلسة هيأت مديره در خصوص تغيير سرمايه، حراج ناپيوسته بدون محدوديت دامنة نوسان؛

بند پنج:
حذف شد.

بند شش:
حذف شد.

تبصره يك:
مواعد زماني جهت بازگشايي نمادهاي موضوع اين ماده، در شرايط خاص و با دستور مديرعامل بورس مي‌تواند حداكثر با دو روزكاري تأخير اعمال گردد.

تبصره دو:
در مواردي كه در جلسه مجمع عمومي فوق العاده يا جلسة هيأت مديره ناشر افزايش سرمايه به ميزان 200 درصد يا بيشتر صرفا از محل صدور سهام جايزه تصويب گردد، بازگشايي نماد معاملاتي منوط به ثبت افزايش سرمايه و قابل معامله شدن سهام جديد مي باشد.

ماده بيست و يك:
حذف شد.

ماده بيست و دو:
بازگشايي نماد معاملاتي از طريق حراج ناپيوسته 30 دقيقه اي با اعمال يك مرحله پيش‌گشايش، شروع و با اجراي حراج ناپيوسته پايان مي‌يابد. پس از اين مرحله، معاملات از طريق حراج پيوسته در زمان باقيمانده تا پايان جلسة معاملاتي و در دامنة نوسان مجاز روزانه قيمت انجام مي‌شود. قيمت مرجع در دورة حراج پيوسته، قيمت كشف شده از طريق حراج ناپيوسته است.

تبصره يك:
در صورتي كه در دورۀ حراج ناپيوسته معامله‌اي صورت نپذيرد يا، معاملات انجام شده در دوره حراج ناپيوسته توسط بورس تاييد نگردد، به تشخيص بورس و پس از اطلاع رساني، حراج ناپيوسته موضوع اين ماده براي يكبار ديگر در همان جلسه معاملاتي يا در 90 دقيقه ابتدايي جلسه معاملاتي بعد قابل تكرار است. به هر ترتيب در صورت عدم كشف قيمت، آخرين قيمت پاياني نماد معاملاتي، قيمت مرجع در دورة حراج پيوسته خواهد بود.

تبصره دو:
درخصوص قيمت گذاري حق تقدم سهام براي اولين بار پس از افزايش سرمايه و در زمان عرضه حق تقدم استفاده نشده در صورت عدم كشف قيمت پس از دو نوبت حراج ناپيوسته، حراج ناپيوسته تا كشف قيمت تكرار مي شود. در زمان عرضه‌ي حق تقدم استفاده نشده مدت زمان حراج ناپيوسته از شروع عمليات حراج آغاز و تا پايان جلسه‌ي معاملاتي ادامه خواهد داشت.

تبصره سه:
در تمامي مواد اين دستورالعمل، حراج ناپيوسته بدون محدوديت دامنه نوسان صورت مي گيرد، مگر اينكه نوع محدوديت به صورت صريح بيان شده باشد.

تبصره چهار:
در كليه مواردي كه در اين دستورالعمل بازگشايي نماد معاملاتي صورت مي‌گيرد، حجم مبنا، اعمال مي‌شود.

تبصره پنج:
در بازگشايي‌هاي با محدوديت دامنه نوسان، دامنه نوسان در دوره حراج پيوسته همان دامنه نوسان برگزاري حراج ناپيوسته است.

تبصره شش:
در صورتي كه در فرايند حراج ناپيوسته، قيمت نظري گشايش نامتعارف باشد، مديرعامل بورس مي تواند از انطباق سفارش ها جلوگيري نمايد.

فصل هفت – دامنه نوسان روزانه قيمت و محدوديت حجمي:

ماده بيست و سه:
دامنه نوسان روزانه قيمت اوراق بهادار و حق تقدم و حجم مبناي اوراق بهادار با پيشنهاد هيئت‌مديره بورس به تأييد هيئت‌مديره سازمان خواهد رسيد. بورس بايد 2 روز كاري قبل از اعمال تغييرات موارد فوق، مراتب را اطلاع‌رساني نمايد.

تبصره يك:
در مورد اوراق بهاداري كه داراي بازارگردان مي‌باشند، دامنة نوسان روزانه قيمت طبق مقررات بازارگرداني است.

تبصره دو:
بورس مي‌تواند به درخواست كارگزار محدوديت حجم هر سفارش را جهت انجام معاملات بيشتر از يك ميليون سهم يا حق‌تقدم اعمال ننمايد.

تبصره سه:
بورس مي‌تواند در عرضه‌هاي اوليه محدوديت حجم هر سفارش را براي كارگزاران خريدار و فروشنده متناسب با سهميه هر كارگزار تغيير دهد.

تبصره چهار:
تعيين حداقل و حداكثر حجم هر سفارش و حداقل تغيير قيمت و تغييرات بعدي آن با تصويب هيئت‌مديرۀ بورس امكان‌پذير خواهد بود. بورس بايد 2 روز كاري قبل از اعمال تغييرات موارد فوق، مراتب را اطلاع‌رساني نمايد.

تبصره پنج:
واحد پايه سفارش معادل يك مي‌باشد. تغيير واحد پايۀ سفارش با تصويب هيئت‌مديره بورس و اعلام آن حداقل 2 روز كاري قبل از اعمال، امكان‌پذير است.

ماده بيست و چهار:
در صورتيكه حجم معاملات انجام شده در بازار عادي سهم مساوي يا بيشتر از حجم مبناي شركت باشد، قيمت پاياني سهم برابر با ميانگين موزون قيمت معاملات انجام شدة نماد طي جلسة معاملاتي در بازار عادي خواهدبود، در غير اين صورت، قيمت پاياني به شرح زير محاسبه مي‌گردد:

تبصره:
قيمت پاياني نمادهاي معاملاتي اوراق مشاركت و حق‌تقدم سهام برابر با ميانگين موزون قيمت معاملات انجام شدة نماد طي جلسة معاملاتي در بازار عادي خواهد بود.

فصل هشت – گره معاملاتي:

ماده بيست و پنج:
گره معاملاتي وضعيتي است كه:

بند يك:
در آن يك نماد معاملاتي به رغم برخورداري از صف سفارش خريد يا فروش در پايان جلسه معاملاتي حداقل معادل يك برابر حجم مبنا براي شركت‌هايي با 3 ميليارد سهم و بيشتر و دو برابر حجم مبنا براي ساير شركت‌ها، به علت عدم تقارن قيمت‌هاي درخواست خريد و فروش، حداقل به مدت 5 جلسة معاملاتي متوالي مورد معامله قرار نگيرد يا متوسط معاملات روزانه آن در اين دوره (به استثناي معاملات در بازار معاملات عمده)، كمتر از 5 درصد حجم مبنا باشد؛

بند دو:
كلية معاملات يك نماد معاملاتي در 5 جلسة معاملاتي متوالي در سقف دامنه نوسان روزانه قيمت باشد به شرطي كه متوسط حجم معاملات پنج جلسه معاملاتي متوالي (به‌استثناي معاملات در بازار معاملات عمده) كمتر از 5 درصد حجم مبنا باشد؛

بند سه:
كلية معاملات يك نماد معاملاتي در 5 جلسة معاملاتي متوالي در كف دامنه نوسان روزانه قيمت باشد به شرطي كه متوسط حجم معاملات پنج جلسه معاملاتي متوالي (به‌استثناي معاملات در بازار معاملات عمده) كمتر از 5 درصد حجم‌مبنا باشد؛

ماده بيست و شش
فهرست شركت‌هاي مشمول گرة معاملاتي توسط بورس استخراج و حداكثر تا پيش از شروع روز معاملاتي از طريق سامانة معاملات و همچنين سايت رسمي شركت به اطلاع عموم مي‌رسد.

ماده بيست و هفت:
مقررات گره معاملاتي در مورد سهام برخي شركتها به تشخيص مديرعامل بورس مي‌تواند حداكثر تا 5 روز كاري اعمال نگردد.

ماده بيست و هشت:
براي نمادهاي معاملاتي كه بر اساس اعلام بورس مشمول گره معاملاتي مي‌شوند، بازگشايي نماد حداكثر با دو برابر دامنه نوسان مجاز روزانه صورت پذيرد.

تبصره:
حذف شد.

تبصره:
پس از افزايش دامنه نوسان قيمتي نماد معاملاتي يا بازگشايي نماد معاملاتي (به دليل افشاي اطلاعات با اهميت موضوع ماده 13 دستورالعمل اجرايي افشاي اطلاعات شركت‌هاي ثبت شده نزد سازمان يا وجود اقدامات شركتي)، مبناي محاسبه شكل‌گيري مجدد گره معاملاتي از روز بعد از بازگشت دامنه نوسان قيمتي نماد به حالت عادي مي‌باشد.

فصل نه – تأييد معاملات:

ماده بيست و نه:
تمامي معاملات اوراق بهادار در بورس، در صورتي قطعيت مي‌يابد كه به تأييد بورس برسد.

ماده سي:
مديرعامل بورس صرفاً در شرايط زير، مي‌تواند بخشي از معاملات اوراق بهادار را حداكثر تا پايان روز برگزاري جلسة معاملاتي تأييد ننمايد:

بند يك:
براساس تقاضاي كارگزار به دليل وقوع آن دسته از اشتباهاتي كه طبق مقررات مصوب هيأت مديرة سازمان احصاء مي‌شود؛

بند دو:
خطاي معاملاتي متأثر از اشكال سامانة معاملات؛

بند سه:
مازاد سهام يا حق‌تقدم سهام فروخته شده بيش از مقداري كه مشمول تعريف معاملات عمده مي‌گردد، از يك كد معاملاتي و طي يك جلسة معاملاتي.

بند چهار:
تمام معاملات يا صرفاً معاملات بيش از سهميه، در صورت عدم رعايت سهميۀ اعلام شده براي خريد يا فروش اوراق بهادار؛

بند چهار مكرر:
تمام يا بخشي از معاملات كه در آنها اصل انصاف رعايت نشده باشد.

بند پنج:
ساير موارد طبق قوانين و مقررات.

تبصره يك:
كلية مدارك و سوابق معاملات تأييد نشده بايد نگهداري شده و حسب درخواست به سازمان ارائه گردد.

تبصره دو:
عرضه‌هاي اوليه و عرضه‌هاي سهام شركت‌هاي دولتي در راستاي خصوصي‌سازي و معاملة آخرين روز حق‌تقدم استفاده نشده، مشمول بند 3 نمي‌باشند.

تبصره سه:
بورس مي تواند در هر يك از مراحل سفارش گيري و انجام معامله، شامل فرايند حراج پيوسته و حراج ناپيوسته و همچنين پس از پايان جلسه معاملاتي مبادرت به حذف تمام يا بخشي از سفارش هايي نمايد كه با حجم يا قيمت نامتعارف وارد سامانه شده اند.

ماده سي و يك:
درصورتي‌كه ظن دستكاري قيمت يا استفاده از اطلاعات نهاني وجود داشته باشد، مديرعامل بورس مي‌تواند معاملاتي را كه با نوسان غيرعادي قيمت يا حجم غيرعادي انجام شود تأييد ننمايد يا از انطباق سفارش‌ها جلوگيري نمايد.

فصل ده – ضوابط كلي معاملات عمده:

ماده سي و دو:
معاملات عمده در بازاري مجزا كه به همين منظور در سامانة معاملاتي ايجاد شده انجام مي‌شود. در اين معاملات دامنة نوسان روزانة قيمت و محدوديت حجمي اعمال نمي‌شود.

تبصره:
براي انجام معاملات عمده، نماد سهم در بازار عادي بايد باز باشد.

ماده سي و سه:
عرضة سهام در معاملات عمده بايد به صورت يكجا و از يك فروشنده باشد.

تبصره:
مشتري موضوع اين ماده مي‌تواند يك كد تجميعي با رعايت مقررات مصوب سازمان باشد.

ماده سي و چهار:
براي انجام معاملة عمده، كارگزار فروشنده بايد درخواست كتبي خود مبني بر فروش سهام يا حق‌تقدم سهام را به‌همراه اطلاعات و مستندات زير، در قالب فرمت اطلاعية عرضة عمده مصوب بورس ارايه نمايد:

بند يك:
تعداد سهام يا حق‌تقدم سهام قابل عرضه؛

بند دو:
قيمت پايه؛

بند سه:
تاريخ شروع رقابت؛

بند چهار:
نام عرضه‌كننده به همراه تصوير سفارش فروش؛

بند پنج:
شرايط فروش از جمله نقدي و اقساطي بودن ثمن معامله و در خصوص معاملات اقساطي، نحوه تقسيط و وثايق مورد نياز؛ حداقل حصه نقدي در تمامي معاملات عمده 10% مي‌باشد.

بند شش:
مداركي دال بر مالكيت يا نمايندگي عرضه‌كننده در انتقال حقوق مالي و غيرمالي سهام يا حق‌تقدم سهام؛

بند هفت:
قرارداد پيشنهادي فروش –ضروري است در توافقنامه في‌مابين خريدار و فروشنده قيد شود كه در صورتي‌كه خريدار هر يك از اقساط خود را پرداخت نكند، سپرده حضور در رقابت به‌عنوان خسارت فروشنده تلقي مي‌شود.

بند هشت:
اعلام مهلت تسويه طبق مقررات؛

بند نه:
ساير اطلاعات به درخواست بورس.

تبصره يك:
اطلاعات موضوع اين ماده كتباً توسط فروشنده به كارگزار وي ارايه و پس از تأييد صحت مستندات اخذ شده توسط كارگزار فروشنده به بورس تحويل مي‌گردد.

تبصره دو:
در عرضه هاي عمده اي كه درخواست عرضه با دستور مراجع ذيصلاح قانوني ارائه مي شود، در تصوير سفارش فروش موضوع بند 4 اين ماده امضاي فروشنده الزامي نيست و درج شماره و تاريخ نامه مرجع ذيصلاح قانوني دستور دهنده در فرم سفارش فروش به همراه نامه شركت سپرده گذاري مركزي كفايت مي كند.

ماده سي و پنج:
عرضۀ سهام و حق‌تقدم سهام و ثبت سفارش خريد براي معاملات كنترلي و معاملات مديريتي غير كنترلي طبق ترتيبات زير مي‌باشد؛

بند يك:
درخواست عرضه اين معاملات حداقل 20 روز كاري و حداكثر 60 روز تقويمي قبل از تاريخ عرضه بايد در دبيرخانه بورس ثبت و در صورت تطبيق اطلاعيه عرضه با مقررات به تشخيص بورس، از طريق سايت رسمي بورس اطلاع‌رساني شود.

بند دو:
حداقل 6 روز كاري قبل از عرضه، اطلاعات و مستندات موضوع مادۀ 2 “ضوابط مربوط به شرايط متقاضيان خريد در معاملات عمده سهام و حق‌ تقدم سهام در بورس اوراق بهادار تهران و فرابورس ايران (مصوب شوراي عالي بورس)” بايد به‌صورت كامل به كارگزار ارائه گردد و كارگزار پس از شناسايي متقاضي و كنترل تكميل بودن اطلاعات، مدارك و مستندات، آن را به همراه نظر خود مبني بر رعايت معيارهاي مذكور، طي همان روز به بورس و حسب مورد سازمان خصوصي‌سازي ارائه نمايد. در صورت عدم تكميل مدارك و مستندات، كارگزار مكلف است مراتب نقص مدارك را ظرف يك روز كاري به متقاضي اعلام نمايد.

بند سه:
بورس بايد بر اساس معيارهاي مادۀ 2 “ضوابط مربوط به شرايط متقاضيان خريد در معاملات عمده سهام و حق تقدم سهام در بورس اوراق بهادار تهران و فرابورس ايران ( مصوب شوراي عالي بورس)” آن موارد را بررسي و اقدام لازم را انجام دهد.

تبصره يك:
حذف شد.

تبصره دو:
در صورتي كه كارگزار خريدار قبل از انجام معامله، انصراف كتبي خود را از ادامة رقابت اعلام نمايد يا چنانچه كارگزار خريدار موفق به انجام معامله نگردد، سپردة وي با تأييد بورس مبني بر عدم مغايرت اقدامات كارگزار با مقررات در جريان معامله مذكور، حداكثر تا دو روز كاري پس از زمان انصراف يا انجام معامله، توسط شركت سپرده‌گذاري مركزي عودت داده ميشود.

تبصره سه:
درصورتي كه سهام عرضه شده در زمره سهام وثيقه گرفته شده جهت ضمانت اوراق توسط شركت سپرده‌گذاري مركزي اوراق بهادار و تسويه وجوه باشد، مهلت ارايه درخواست عرضه، حداقل 10 روز كاري و حداكثر 60 روز تقويمي مي‌باشد.

تبصره چهار:
در صورتي كه در معاملات عمده، فروشنده از نهادهاي عمومي غيردولتي يا نهادهاي دولتي باشد، با پيشنهاد سازمان بورس و تاييد وزير امور اقتصادي و دارايي، ارايه و ثبت درخواست عرضه اين معاملات مي‌تواند به 9 روز كاري قبل از تاريخ عرضه كاهش يابد. بورس موظف است در خصوص رعايت صرفه و صلاح از نهاد يا شركت مربوط تعهدنامه دريافت نمايد.

ماده سي و شش:
ثبت سفارش خريد براي معاملات عمده غير مديريتي طبق ترتيبات زير امكان پذير خواهد بود :

بند يك:
درخواست عرضه اين معاملات حداقل 5 روز كاري و حداكثر 60 روز تقويمي قبل از تاريخ عرضه بايد در دبيرخانه بورس ثبت و در صورت تطبيق اطلاعيه عرضه با مقررات به تشخيص بورس، از طريق سايت رسمي بورس اطلاع‌رساني شود.

بند دو:
متقاضيان بايد ضمن ارائه اطلاعات و مستندات لازم جهت شناسايي كامل آنها توسط كارگزار، رعايت معيارهاي مادۀ 2 “ضوابط مربوط به شرايط متقاضيان خريد در معاملات عمده سهام و حق تقدم سهام در بورس اوراق بهادار تهران و فرابورس ايران ( مصوب شوراي عالي بورس)” را تأييد نمايند.

بند سه:
در صورتي كه كارگزار تا قبل از قطعي شدن معامله شواهدي دال بر عدم رعايت “ضوابط مربوط به شرايط متقاضيان خريد در معاملات عمده سهام و حق تقدم سهام در بورس اوراق بهادار تهران و فرابورس ايران (مصوب شوراي عالي بورس) ” مشاهده نمايند، بايد مراتب را به بورس منعكس نمايد

ماده سي و هفت:
بورس مي‌تواند از انتشار اطلاعية عرضه عمده در صورتي كه شرايط اعلامي توسط عرضه‌كننده مغاير اصل منصفانه بودن و شفافيت بازار باشد، خودداري نمايد.

ماده سي و هشت:
مندرجات اطلاعية عرضه عمده پس از انتشار توسط بورس، قابل تغيير نيست. لذا هرگونه تغيير مفاد اطلاعيه عرضه عمده به منزله انصراف فروشنده تلقي مي‌شود.

ماده سي و نه:
در صورت انتشار آگهي فروش در جرايد، توسط فروشنده، اطلاعات مندرج در آن نبايد با اطلاعات ارايه شده به بورس مغايرت داشته باشد. در صورت مغايرت، اطلاعات منتشر شده در سايت رسمي بورس مبناي انجام معامله مي‌باشد.

ماده چهل:
نماد معاملة عمده، حداكثر قبل از يك ساعت پاياني جلسة معاملاتي گشايش مي‌يابد. در صورتي كه به دلايل فني يا اجرايي، شرايط گشايش نماد در اين مهلت مهيا نگردد، رقابت به جلسۀ معاملاتي بعد موكول مي‌شود.

تبصره:
بورس بايد مستندات مربوط به دلايل موضوع اين ماده را در سوابق خود نگهداري نمايد و حسب مورد به سازمان ارائه نمايد.

ماده چهل و يك:
حداقل تغيير قيمت مجاز هر سفارش در معاملات عمده مانند بازار عادي است. مديرعامل بورس مي‌تواند حداقل تغيير قيمت مجاز هر سفارش را براي يك معاملة عمده تغيير دهد، ليكن بايد قبل از شروع جلسة معاملاتي بعد، مراتب را به اطلاع عموم برساند.

ماده چهل و دو:
در معاملات عمده، هر كارگزار خريدار تنها مي‌تواند در قالب يك سفارش خريد رقابت نمايد و امكان شركت در رقابت توسط يك كارگزار با سفارش‌هاي مختلف براي چند شخص يا گروه وجود ندارد.

تبصره:
در معاملات عمده، كارگزار خريدار در صورتي مجاز به ورود سفارش به سامانة معاملاتي است كه معادل 10 درصد ارزش سهام يا حق‌تقدم سهام موضوع معامله براساس قيمت پايه را به صورت نقد يا ضمانت‌نامة بانكي بدون قيد و شرط به نفع شركت سپرده‌گذاري مركزي از مشتري دريافت و حسب مورد به حساب شركت سپرده‌گذاري مركزي واريز يا به اين شركت تحويل دهد و تأييدية شركت مزبور را مبني بر اخذ تضامين مربوطه به بورس ارايه كند.

ماده چهل و سه:
هر كارگزار در يك معاملة عمده نمي‌تواند همزمان در دو سمت عرضه و تقاضا فعاليت نمايد.

ماده چهل و چهار:
در معاملات عمده، تعداد سهام يا حق‌تقدم سهام هر سفارش خريد بايد برابر تعداد سهام يا حق‌تقدم سهام اعلام شده در اطلاعية عرضه عمده باشد. همچنين قيمت سفارش‌هاي خريد نبايد كمتر از قيمت پايه باشد.

ماده چهل و پنج:
كاهش قيمت سفارش خريد ثبت شده در سامانة معاملاتي يا ورود سفارش با قيمتي كمتر از بالاترين سفارش خريد ثبت شده در سامانة معاملاتي، مجاز نمي‌باشد و حذف سفارش خريد، صرفاً در صورت ثبت سفارش خريد با قيمت بالاتر در سامانة معاملاتي مجاز است.

ماده چهل و شش:
عرضه توسط كارگزار فروشنده تنها در صورتي مجاز است كه از زمان ثبت بهترين سفارش خريد در سامانة معاملاتي حداقل سه دقيقه گذشته باشد.

ماده چهل و هفت:
در صورتي كه از زمان ثبت بهترين سفارش خريد، 15 دقيقه گذشته باشد و سفارش خريدي با قيمت بالاتر طي اين مدت ثبت نشده باشد، و قيمت اين سفارش مساوي يا بيشتر از قيمت پايه باشد، عرضه به بهترين سفارش خريد، از طريق كارگزار فروشنده يا به صورت خودكار در سامانة معاملاتي انجام خواهد شد. در هر حال بعد از گذشت 15 دقيقه، ادامة رقابت توسط كارگزاران خريدار مجاز نمي‌باشد.

ماده چهل و هشت:
در صورتي كه در پايان جلسة معاملاتي، زمان ثبت بهترين سفارش خريد ثبت شده قبل از ده دقيقة پاياني بوده و قيمت اين سفارش مساوي يا بيشتر از قيمت پايه باشد عرضه به بهترين سفارش خريد، از طريق كارگزار فروشنده يا به صورت خودكار در سامانة معاملاتي انجام خواهد شد.

ماده چهل و نه:
نحوة اجراي فني مواد 47 و 48 در سامانة معاملاتي توسط بورس تعيين مي‌شود. عدم اقدام كارگزار فروشنده مطابق روش‌هاي اجرايي تعيين شده توسط بورس تخلف محسوب شده و موضوع جهت رسيدگي به مرجع رسيدگي به تخلفات ارجاع خواهد شد.

ماده پنجاه:
در صورت ثبت سفارش خريد در ده دقيقة پاياني بازار، ادامة رقابت به جلسة معاملاتي بعد موكول شده و كارگزار داراي بهترين سفارش خريد موظف است سفارش خود را با بهترين قيمت روز قبل، در ابتداي جلسة معاملاتي بعد وارد سامانه نمايد.

ماده پنجاه و يك:
در صورتي كه فروشنده به هر دليلي از انجام معامله منصرف شود، بايد قبل از شروع جلسة رسمي معاملاتي هر روز، انصراف خود را كتباً از طريق كارگزار فروشنده در دبيرخانة بورس ثبت نمايد. در اين صورت عرضه انجام نمي‌شود. در صورت اعلام انصراف پس از شروع جلسة معاملاتي، به انصراف مذكور در آن جلسة معاملاتي ترتيب اثر داده نخواهد شد و ملاك تصميم‌گيري در اين خصوص، زمان ثبت انصراف در دبيرخانة بورس خواهد بود.

ماده پنجاه و دو:
در صورتي كه به هر دليلي عرضه‌كننده از فروش سهام يا حق‌تقدم سهامي كه اطلاعية عرضة عمده آن توسط بورس منتشر شده است منصرف شود، عرضة عمده هرتعداد سهم از نماد معاملاتي كه فروشنده از انجام معامله عمدۀ آن انصراف داده است، توسط همان فروشنده، مستلزم درخواست مجدد كارگزار فروشنده جهت عرضة سهام مذكور به بورس و طي تشريفات معاملة عمده حداقل دو ماه پس از انصراف از انجام معامله خواهد بود.

تبصره يك:
موضوع انصراف فروشنده جهت رسيدگي بيشتر به مرجع رسيدگي به تخلفات ارجاع خواهد شد.

تبصره دو:
حداقل زمان اين ماده ميتواند به تشخيص هيئت مديره بورس تا يك ماه كاهش يابد.

ماده پنجاه و سه:
در صورت تداوم معاملات عمده در چندين جلسة معاملاتي، تعهدات فروشنده و خريدار و كارگزاران آنها، موضوع اين دستورالعمل، در تمامي جلسات معاملاتي مجرا است.

فصل يازده – معاملات عمده شرايطي:

ماده پنجاه و چهار:
در معاملات عمدة شرايطي، كارگزار خريدار در صورتي مجاز به ورود سفارش به سامانة معاملاتي است كه معادل 10 درصد ارزش سهام يا حق‌تقدم سهام موضوع معامله براساس قيمت پايه را به صورت نقد يا ضمانت‌نامة بانكي بدون قيد و شرط به نفع شركت سپرده‌گذاري مركزي از مشتري دريافت و حسب مورد به حساب شركت سپرده‌گذاري مركزي واريز يا به اين شركت تحويل دهد و تأييدية شركت مزبور را مبني بر اخذ تضامين مربوطه به بورس ارايه كند.

تبصره:
در صورتي كه كارگزار خريدار قبل از انجام معامله، انصراف كتبي خود را از ادامة رقابت اعلام نمايد يا چنانچه كارگزار خريدار موفق به انجام معامله نگردد، سپردة وي با تأييد بورس مبني بر عدم مغايرت اقدامات كارگزار با مقررات در جريان معامله مذكور، حداكثر تا دو روز كاري پس از زمان انصراف يا انجام معامله، توسط شركت سپرده‌گذاري مركزي مسترد مي‌شود.

ماده پنجاه و پنج:
در صورت پرداخت حصة نقدي از سوي خريدار و اراية سند تسوية خارج از پاياپاي به شركت سپرده‌گذاري مركزي طبق آئين‌نامة معاملات اوراق بهادار در شركت بورس اوراق بهادار تهران و قطعيت معامله، ثبت معامله در سيستم معاملاتي حداكثر تا پايان روز كاري بعد انجام خواهد شد.

تبصره :
در صورت خودداري كارگزار فروشنده يا فروشنده از دريافت مستندات لازم جهت قطعي شدن معامله، كارگزار خريدار مي‌تواند قرارداد موضوع بند 7 مادة 34 كه به امضاي خريدار رسيده است را به همراه ساير وثايق و مدارك لازم مورد اشاره در اطلاعية عرضه عمده، جهت ثبت در سوابق به شركت سپرده گذاري مركزي ارايه و رسيد دريافت نمايد.

ماده پنجاه و شش:
كارگزار خريدار بايد طبق مفاد مواد 35 و 36 اين دستورالعمل، مدارك، مستندات و اطلاعات لازم از جمله نام متقاضي يا متقاضيان خريد را كه شناسايي كامل شده‌اند، همراه با ذكر تعداد و درصد دقيق مشاركت هر متقاضي حسب مورد به بورس ارائه نمايد. هرگونه تغيير درصد مشاركت متقاضيان متعدد خريد اعلامي تا قبل از قطعي شدن معامله، با درخواست كليه خريداران و پس از موافقت بورس امكان پذير است.

تبصره:
در صورتي كه تغييرات درخواستي در سهم مشاركت متقاضيان خريد معاملات كنترلي، منجر به تغيير سهم مشاركت يك متقاضي خريد به ميزان بيش از 10 درصد كل معامله عمده گردد، بورس بايد موافقت هيات مديره خود را در خصوص تغيير درصد مشاركت متقاضيان خريد اخذ نمايد.

ماده پنجاه و هفت:
ضوابط كلي معاملات عمده، در خصوص معاملات عمدة‌ شرايطي نيز لازم‌الاجرا مي‌باشد.

فصل دوازده – معاملات حق تقدم خريد سهام:

ماده پنجاه و هشت:
دارندة گواهي حق‌تقدم خريد سهام كه مايل به فروش حق‌تقدم خود مي‌باشد، در دورة پذيره‌نويسي به شركت‌هاي كارگزاري مراجعه و نسبت به تكميل درخواست فروش و تحويل گواهي حق‌تقدم خريد سهام به كارگزاري، اقدام مي‌نمايد.

ماده پنجاه و نه:
براي خريدار حق‌تقدم خريد سهام در بورس، “گواهينامة نقل و انتقال حق‌تقدم” صادر خواهد شد و معاملات دست دوم بر مبناي گواهينامة مذكور انجام مي‌شود.

ماده شصت:
گواهينامة نقل و انتقال صادره براي خريدار حق‌تقدم سهام در بورس، نشان‌دهندة كل حق‌تقدم‌هاي تحت تملك خريدار است. در صورتي كه خريدار، داراي گواهي حق‌تقدم خريد آن سهم نيز باشد، كارگزار مكلف است گواهي مزبور را قبل از ارائه گواهينامة نقل و انتقال حق‌تقدم، از خريدار دريافت كند.

ماده شصت و يك:
دارندة حق‌تقدم خريد سهام در صورتي‌كه مايل به پذيره‌نويسي سهام جديد باشد، با تأديه مبلغ پذيره‌نويسي و طي كردن فر‌آيند آن جهت تبديل حق‌تقدم به سهم اقدام مي‌نمايد و كارگزار مربوطه و بورس در اين خصوص مسئوليتي نخواهند داشت.

ماده شصت و دو:
در صورتي كه دارندگان حق‌تقدم خريد سهام، وجه پذيره‌نويسي را در مهلت تعيين شده به حساب بانكي كه در اعلامية پذيره‌نويسي ناشر پذيرفته شده قيد شده است، تأديه ننمايند، حق‌تقدم آنها در حكم “حق‌تقدم استفاده نشده” تلقي خواهد شد.

ماده شصت و سه:
ناشر پذيرفته شده موظف است پس از پايان مهلت پذيره‌نويسي دارندگان حق‌تقدم، تعداد و مشخصات حق‌تقدم استفاده نشده را به شركت سپرده‌گذاري مركزي اعلام نمايد. در هر صورت مسئوليت اعلام مشخصات افرادي كه از حق‌تقدم خود استفاده نكرده‌اند و تعيين تعداد آن به عهدة ناشر پذيرفته شده است.

ماده شصت و چهار:
شركت سپرده‌گذاري مركزي تمام حق‌تقدم‌هاي استفاده نشده را به يك كد معاملاتي منتقل مي‌نمايد و تعداد و كد معاملاتي آن را به ناشر پذيرفته شده، سازمان و بورس اعلام مي‌كند.

ماده شصت و پنج:
هيأت مديرة ناشر پذيرفته شده بايد حداكثر تلاش خود را در خصوص فروش حق‌تقدم استفاده نشده به بهترين قيمت انجام دهد.

تبصره:
در صورتي كه به تشخيص مديرعامل بورس، مفاد اين ماده رعايت نشود، در جهت حمايت از حقوق سهامداران ناشر پذيرفته شده، وي مي‌تواند نسبت به عدم تأييد تمام يا قسمتي از معاملات مذكور اقدام نمايد.

ماده شصت و شش:
كارگزار خريدار حق‌تقدم استفاده نشده، موظف است وجه پذيره‌نويسي حق‌تقدم خريداري شده را همزمان با تسوية وجه معاملة حق‌تقدم به شركت سپرده‌گذاري مركزي واريز نمايد. شركت سپرده‌گذاري مركزي، وجوه حق‌تقدم استفاده نشده را به كارگزار فروشنده پرداخت نموده و كارگزار فروشنده مكلف است وجوه مذكور را به حساب ناشر پذيرفته شده واريز نمايد.

تبصره:
در صورتي كه متعهد پذيره نويس، سهامدار عمدۀ ناشر بوده و تمايل داشته باشد بدهي ناشي از حق تقدم هاي استفاده نشده درعرضۀ عمومي ناشي از افزايش سرمايه را با مطالبات خود از ناشر تهاتر نمايد بايد حداقل (3) روز قبل از اتمام دورۀ عرضۀ عمومي درخواست خود را به همراه گزارش بازرسي قانوني ناشر را مبني بر تأييد خالص بدهي به متعهد پذيره نويس به بورس ارائه نمايد. بورس با بررسي و احراز شرايط اين تبصره اجازه انجام تسويه خارج از اتاق پاياپاي معاملات مربوطه را مطابق با روال مربوط با فرم تسويه خارج از اتاق پاياپاي صادر مي‌نمايد.

ماده شصت و هفت:
ساير ضوابط مربوط به دادوستد حق‌تقدم خريد سهام، مشابه ضوابط حاكم بر معاملات سهام مي‌باشد.

فصل سيزده – معاملات اوراق تامين مالي:

ماده شصت و هشت:
پذيره‌نويسي اوراق تأمين مالي به قيمت بازار و نيز عرضه اوليه آن دسته از اوراق تأمين مالي كه قبلاً پذيره‌نويسي شده‌اند به قيمت ثابت يا قيمت بازار كه از اين پس “عرضه اوراق تأمين مالي” ناميده مي‌شود، تابع مقررات اين فصل است.

تبصره يك:
در صورت پذيره‌نويسي اوراق تأمين مالي با مجوز سازمان در بورس، اين اوراق پذيرفته شده محسوب شده و امكان معاملات ثانويه آن فراهم مي‌باشد.

تبصره دو:
روش عرضه اوليه به درخواست عرضه‌كننده و تاييد بورس تعيين مي‌شود.

تبصره سه:
پذيره‌نويسي اوراق تأمين مالي به قيمت ثابت تابع ضوابط فصل نوزدهم اين دستورالعمل است.

ماده شصت و نه:
حذف شد.

تبصره يك:
حذف شد.

تبصره دو:
حذف شد.

تبصره سه:
حذف شد.

ماده هفتاد:
حذف شد.

ماده هفتاد و يك:
حذف شد.

ماده هفتاد و دو:
حذف شد.

تبصره يك:
حذف شد.

تبصره دو:
حذف شد.

ماده هفتاد و سه:
حذف شد.

تبصره يك:
حذف شد.

تبصره دو:
حذف شد.

تبصره سه:
حذف شد.

ماده هفتاد و چهار:
حذف شد.

تبصره:
حذف شد.

ماده هفتاد و پنج:
حذف شد.

تبصره يك:
حذف شد.

تبصره دو:
حذف شد.

تبصره سه:
حذف شد.

ماده هفتاد و شش:
حذف شد.

تبصره يك:
حذف شد.

تبصره دو:
حذف شد.

ماده هفتاد و هفت:
حذف شد.

تبصره يك:
حذف شد.

تبصره دو:
حذف شد.

ماده هفتاد و هشت:
حذف شد.

تبصره:
حذف شد.

ماده هفتاد و نه:
حذف شد.

ماده هشتاد:

معاملات ثانويه اوراق تأمين مالي كه خارج از بورس پذيره‌نويسي شده‌اند، بلافاصله پس از خاتمۀ عرضۀ اوليه در بورس و معاملات ثانويۀ اوراق تأمين مالي كه پذيره‌نويسي آنها در بورس انجام شده است، حداكثر سه روز كاري پس از اخذ تأييديۀ تكميل فرآيند انتشار از مرجع ذي‌صلاح شروع مي‌شود.

ماده هشتاد و يك:
بازارگرداني اوراق تأمين مالي، براساس دستورالعمل فعاليت بازارگرداني در بورس اوراق بهادار تهران مصوب 1388/10/08 هيئت مديرۀ سازمان با لحاظ نمودن موارد انجام مي‌شود:

بند يك:
امكان بازارگرداني اوراق تأمين مالي توسط نهادهاي مالي، مشروط به اخذ مجوز بازارگرداني از سازمان وجود دارد. درصورتي كه نهاد مالي مذكور، دسترسي مستقيم به سامانۀ معاملاتي از طريق ايستگاه معاملاتي مستقل را نداشته باشد، بايد جهت انجام فعاليت بازارگرداني از خدمات يكي از كارگزاران بورس استفاده كند.

بند دو:

مجوز فعاليت بازارگرداني براي اوراق تأمين مالي كه مجوز عرضۀ عمومي آن توسط سازمان صادر مي‌شود، مي‌تواند تا پايان عمر اوراق باشد.

بند سه:
دسترسي بازارگردان به زيرساخت دسترسي برخط، به منزلۀ تخصيص ايستگاه معاملاتي به بازارگردان جهت انجام فعاليت بازارگرداني محسوب مي‌شود. در اين صورت، بورس تكليفي درخصوص مادۀ 18 دستورالعمل فعاليت بازارگرداني در بورس اوراق بهادار تهران نخواهد داشت.

بند چهار:
درصورت عدم وجود اوراق در كد بازارگردان و عدم امكان خريد اوراق در سقف دامنۀ نوسان روزانۀ قيمت، بازارگردان ملزم به رعايت بند ج مادۀ 8 دستورالعمل فعاليت بازارگرداني در بورس اوراق بهادار تهران نبوده، ليكن موظف است سفارش خريد را در سامانۀ معاملاتي حفظ نمايد.

بند پنج:
تأييديۀ موضوع مادۀ 10 دستورالعمل فعاليت بازارگرداني در بورس اوراق بهادار تهران براي بازارگرداني اوراق تأمين مالي، در پذيره‌نويسي قبل از اخذ مجوز انتشار و در عرضۀ اوليه، قبل از عرضه بايد اخذ گردد.

بند شش:
كارمزدهاي معاملات بازارگرداني اوراق تأمين مالي، تابع مادۀ 19 دستورالعمل نبوده و طي مصوبۀ جداگانه‌اي توسط هيئت مديرۀ سازمان تعيين مي‌شود.

ماده هشتاد و دو:
درصورتي كه در بيانيۀ ثبت و يا اعلاميۀ پذيره‌نويسي اوراق تأمين مالي، تعهدي مبني بر خريد اوراق در حداقل قيمت تضمين‌شده توسط بازارگردان اعلام شده باشد، بازارگردان مكلف است اقدامات بازارگرداني را با رعايت شرايط اعلام شده انجام دهد. جهت ايفاي تعهدات خريد موضوع اين ماده، اولويت سفارش‌هاي خريد بازارگردان مي‌تواند پايين‌تر از ساير خريداران باشد.

ماده هشتاد و سه:
پرداخت‌هاي مرتبط با اوراق تأمين مالي به دارندگان اوراق در پايان آخرين روز كاري قبل از مقاطع پرداخت مقرر بر اساس فهرست شركت سپرده‌گذاري مركزي خواهد بود.

ماده هشتاد و چهار:
حذف شد.

ماده هشتاد و پنج:
خريدار اوراق ملزم است علاوه بر قيمت خريد اوراق، حسب مورد سود يا درآمد انباشته اوراق مزبور (سود يا درآمد متعلقه از آخرين موعد پرداخت لغايت روز معامله كه جزئيات آن در اطلاعيۀ عرضۀ اوراق قيد شده است) را نيز پرداخت نمايد.

تبصره:
در صورت مهيا شدن شرايط فني به تشخيص بورس، امكان مبادله اوراق بدون رعايت الزام موضوع اين ماده وجود دارد.

ماده هشتاد و شش:
در صورت وجود اطلاعاتي كه اثر بااهميتي بر قيمت اوراق تأمين مالي و تصميم سرمايه‌گذاران دارد، بورس يا سازمان حسب مورد مي‌توانند نماد معاملاتي مربوطه را طبق مقررات متوقف و پس از انتشار اطلاعات نسبت به بازگشايي نماد اقدام نمايند. در صورت اعلام سازمان، دامنة نوسان روزانه قيمت در روز بازگشايي نماد، اعمال نخواهد شد.

تبصره:
در مورد اوراق تأمين مالي قابل تبديل به سهام، همزمان با توقف و بازگشايي نماد سهام پايه، نماد اوراق مربوطه متوقف و بازگشايي مي‌گردد. در اين صورت، اعمال دامنۀ نوسان روزانۀ نماد معاملاتي اوراق، مشابه سهم پايه خواهد بود.

ماده هشتاد و هفت:
در صورتي كه شخصي دارندۀ بيش از 10 درصد از كل اوراق منتشره باشد، به صورت اختياري مي‌تواند اوراق خود را به صورت عمده و با شرايط و ضوابط معاملات عمده عرضه نمايد.

ماده هشتاد و هشت:
تسوية وجوه معاملات اوراق تأمين مالي در بورس يك روز كاري بعد از انجام معامله (T+1) صورت مي‌گيرد.

ماده هشتاد و نه:
مقررات مربوط به نحوه دريافت سفارش خريد و فروش اوراق و ساير مقررات مربوط از جمله احراز هويت مشتري، دريافت كد معاملاتي و غيره مشابه ضوابط حاكم بر معاملات سهام در اين دستورالعمل مي‌باشد.

فصل چهارده – شرايط دريافت و اجراي سفارش ها توسط كارگزاران:

ماده نود:
مسئوليت احراز هويت مشتري بر عهدۀ كارگزار است. كارگزار بايد جهت انجام معاملات اوراق بهادار در بورس، مطابق مقررات‌ از جمله مقررات مبارزه با پولشويي و ساير مقررات مرتبط، نسبت به احراز هويت و شناسايي مشتريان به شرح زير اقدام نمايد:

بند الف:
احراز هويت و شناسايي شخص حقيقي:
1- اخذ اصل مدرك شناسايي مشتري شامل شناسنامه و كارت ملي و در مورد اشخاص خارجي، گذرنامة معتبر و نگهداري كپي مصدق تمامي صفحات مدارك مزبور؛
2- اخذ اطلاعات در مورد آدرس محل سكونت و كار؛
3- اخذ اطلاعات در مورد حساب بانكي مرتبط با معاملات اوراق بهادار مشتري؛
4- اخذ اطلاعات در مورد حجم معاملات قبلي مشتري؛
5- اخذ اطلاعات در مورد هدف از انجام معاملات اوراق بهادار.

بند ب:
احراز هويت و شناسايي شخص حقوقي:

1- اخذ اطلاعات در خصوص اساسنامه، شركت‌نامه، آگهي روزنامة رسمي در خصوص تأسيس و آخرين تغييرات آن، آگهي آخرين تغييرات مديران و صاحبان امضاي مجاز، تركيب سهامداران، مالكان يا شركاء بالاي ده درصد، مؤسسان، اعضاي هيأت مديره و مدير عامل، بازرسان، حسابرسان و نشاني اقامتگاه آنان؛

2- اخذ اطلاعات مربوط به حساب بانكي مرتبط با معاملات اوراق بهادار؛
3- اخذ اطلاعات در مورد حجم معاملات قبلي؛

4- اخذ اصل مدرك شناسايي صاحبان امضاي مجاز شامل شناسنامه و كارت ملي و نگهداري كپي مصدق تمامي صفحات مدارك مذكور.

تبصره يك:
كلية مستندات اخذ شدة موضوع اين ماده بايد توسط كارگزار برابر با اصل شوند.

تبصره دو:
كلية اطلاعات موضوع اين ماده براساس فرمت‌هاي ابلاغي بورس اخذ خواهد شد.

ماده نود و يك:
كارگزاران مكلف به ثبت و نگهداري مدارك مربوط به سوابق شناسايي مشتريان و اطلاعات، مستندات و سوابق مربوط به معاملات مي‌باشند.

تبصره يك:
اسناد مربوط بايد به گونه‌اي ثبت و نگهداري شود كه امكان اراية آن حسب درخواست سازمان و بورس وجود داشته باشد.

تبصره دو:
كارگزاران مكلفند علاوه بر مفاد اين ماده، الزامات مندرج در مقررات از جمله مقررات مبارزه با پولشويي در خصوص نگهداري و امحاء اسناد را رعايت نمايند.

ماده نود و دو:
در صورتي كه مشتري از اراية اطلاعات و مدارك مورد نظر موضوع مادة 81 امتناع كند يا كارگزار اطلاعاتي برخلاف اطلاعات ارايه شده توسط مشتري احراز نمايد، بايد از انجام معامله براي مشتري خودداري كند.

ماده نود و سه:
كارگزاران بايد نسبت به نظارت مستمر بر مشتريان خود و تعيين اهداف سرمايه‌گذاري آنها به منظور اطمينان از انطباق عمليات و معاملات آنها با اطلاعات جمع‌آوري شده اقدام نمايند.

ماده نود و چهار:
كارگزار موظف است براي دريافت درخواست مشتريان از فرم‌هاي كاغذي يا الكترونيك، طبق فرمت بورس استفاده كند.

تبصره:
دريافت درخواست مشتريان به صورت الكترونيك اعم از تلفني، فكس، اينترنت و ساير روش‌ها بايد براساس دستورالعمل مصوب هيئت‌مديره سازمان صورت گيرد.

ماده نود و پنج:
كارگزاران نمي‌توانند از دريافت درخواست‌هاي مشتريان كه با رعايت مقررات ارايه مي‌شود، خودداري نمايند.

ماده نود و شش:
كارگزاران مكلفند از دفاتر ثبت سفارش مورد تأييد سازمان استفاده نمايند. سفارش‌هاي مشتريان به ترتيب زمان دريافت، در اين دفاتر ثبت مي‌شود. در اين دفتر بايد استانداردهاي وضع شده توسط سازمان در خصوص ثبت و اجراي درخواست‌هاي مشتريان رعايت شود. كارگزاراني مجاز به استفاده از كد معاملات گروهي و ثبت سفارش‌هاي گروهي هستند كه مقررات موضوع اين ماده را رعايت نمايند.

ماده نود و هفت:
كارگزاران در دريافت سفارش‌ها از وكيل يا نمايندة قانوني مشتريان بايد مقررات دستورالعمل انجام معاملات وكالتي را رعايت نمايند.

ماده نود و هشت:
كارگزاران مجاز به تغيير كد معاملاتي سفارشات ثبت شده در سامانة معاملاتي نمي‌باشند.

ماده نود و نه:
ورود سفارش با اعتبار زماني پايان روز، پس از پايان آخرين جلسة رسمي معاملاتي روزانه مجاز نمي‌باشد.

ماده صد:
كارگزاران موظفند سفارش مشتريان را همواره با رعايت صرفه و صلاح ايشان اجرا نمايند.

ماده صد و يك:
در صورتي‌كه اجراي سفارشات مشتريان منجر به نقض مقررات، دستكاري بازار يا معاملات متكي به اطلاعات نهاني گردد كارگزار مكلف است از اجراي سفارش مشتريان خودداري نموده و مراتب را به سازمان و بورس گزارش دهد.

فصل پانزده – ضوابط انتقال سهام به كاركنان و بازنشستگان شركت ها در عرضه اوليه:

ماده صد و دو:
انتقال سهام به كاركنان و بازنشستگان ناشر پذيرفته شده، شركت هاي وابسته و پيمانكار شركت در عرضه‌هاي اوليه كه مشمول معاملات ترجيحي نباشد بنابر مفاد اين ضوابط صورت مي‌پذيرد.

ماده صد و سه:
كارگزار مكلف است بر اساس نامه مدير عامل ناشر پذيرفته شده موضوع انتقال، حداقل اطلاعات زير را دريافت نمايد:

بند يك:
نام شركت و تعداد سهام موضوع انتقال؛

بند دو:
مصوبه هيأت مديره ناشر پذيرفته شده؛

بند سه:
ليست كامل اسامي و مشخصات كاركنان ناشر پذيرفته شده كه قرار است به ايشان سهام تخصيص يابد به همراه تاييديه بيمه مربوطه مبني بر دارا بودن سابقه حداقل 1 سال بيمه براي كاركنان ناشر پذيرفته شده.

بند چهار:
سفارش فروش سهامدار يا سهامداران عرضه‌كننده.

ماده صد و چهار:
كارگزار طي يك روز معاملاتي و حداكثر تا پايان روز كاري پنجمين جلسه رسمي معاملاتي پس از عرضه اوليه اقدام به تخصيص سهام به يك كد واسط مي‌كند. انتقال سهام از كد واسط به كد مالكيت هر يك از كاركنان ظرف مهلتي كه توسط مدير عامل بورس تعيين مي‌شود و حداكثر 30 روز كاري پس از تخصيص به كد واسط مي‌باشد، امكان‌پذير است.

تبصره:
در صورت وقوع شرايط اضطرار موضوع ماده 4 دستورالعمل اجرايي شرايط اضطراري موضوع مادة (32) قانون بازار اوراق بهادار، انتقال سهام موضوع اين ماده به كد معاملاتي هر يك از كاركنان تا حداكثر 30 روز كاري ديگر با تاييد مدير عامل بورس/فرابورس قابل تمديد است.

ماده صد و پنج:
در صورتي كه به هر دليل امكان انتقال سهام به كد معاملاتي برخي از كاركنان ناشر پذيرفته شده در مهلت مقرر وجود نداشته باشد، سهام به كد فروشنده بازگردانده مي‌شود.

ماده صد و شش:
قيمت تخصيص سهام به كد واسط معادل قيمت ميانگين وزني معاملات روزانة سهام ناشر پذيرفته شده طي روزي است كه تخصيص سهام به كد واسط در آن روز انجام شده است.

ماده صد و هفت:
تعداد سهام قابل واگذاري به كاركنان، حداكثر معادل 5% كل سهام ناشر پذيرفته شده خواهد بود. چنانچه افزايش سرمايه ناشر پذيرفته شده در جريان ثبت باشد، مجموع سرمايه ثبت شده و افزايش سرمايه در جريان ثبت، مبناي تعيين 5% فوق قرار خواهد گرفت.

ماده صد و هشت:
تعداد سهام تعيين شده جهت واگذاري به اشخاص موضوع اين دستورالعمل جزء سهميه خريد كارگزار خريدار در عرضه اوليه نمي‌باشد.

ماده صد و هشت مكرر:
قبل از انتقال سهام در عرضه هاي اوليه به بازنشستگان ناشر پذيرفته شده، كاركنان يا بازنشستگان شركت‌هاي وابسته يا پيمانكار ناشر پذيرفته شده كه با تأييد بورس قسمتي از عمليات يا خدمات اصلي ناشر را انجام مي‌دهند؛ كارگزار مكلف است مصوبه هيات مديره ناشر پذيرفته شده مبني بر تخصيص سهام در عرضه اوليه و همچنين درخصوص كاركنان، مدارك موضوع بند 3 ماده 103 فوق الذكر و درخصوص كاركنان بازنشسته، ليست كامل اسامي و مشخصات كاركنان بازنشسته كه قرار است به ايشان سهام تخصيص يابد به همراه اسناد مثبته مبني بر بازنشستگي ايشان را دريافت و به بورس ارائه نمايد.

تبصره:
مبلغ قرارداد پيمانكار بايد حداقل 10 درصد از بهاي تمام شده درآمدهاي عملياتي ناشر پذيرفته شده باشد؛ همچنين از زمان انعقاد قرارداد فيمابين پيمانكار و ناشر بيش از يكسال گذشته باشد.

فصل شانزده – ضوابط معامله ترجيحي:

ماده صد و نه:
معامله ترجيحي، انتقال سهام شركت‌هاي دولتي به كاركنان همان شركت يا ساير اشخاص حقوقي به منظور اجراي برنامه‌هاي خصوصي سازي است و با نرخ و شرايط تعيين شده در مصوبه مرجع ذيصلاح جهت تصميم‌گيري در اين خصوص انجام مي‌شود.

ماده صد و ده:
كارگزار جهت انجام معاملات ترجيحي بايد درخواست انجام معامله ترجيحي را به همراه نامه سازمان خصوصي‌سازي كه حاوي حداقل اطلاعات زير است به بورس ارائه نمايد:

بند يك:
نام ناشر پذيرفته شده و تعداد سهام موضوع انتقال؛

بند دو:
قيمت انتقال؛

بند سه:
نام عرضه‌كننده و كد معاملاتي وي؛

بند چهار:
اسامي كاركنان يا اشخاص حقوقي.

تبصره:
مسئوليت صحت و سقم اطلاعات ارائه شده يا ميزان سهام قابل تخصيص به هر يك از اشخاص بر عهده بورس يا كارگزار نمي‌باشد.

ماده صد و يازده:
كارگزار اقدام به انتقال سهام به كد ترجيحي در خارج از جلسه رسمي معاملاتي و در بازار عادي سامانه معاملاتي مي‌كند. انتقال سهام از كد ترجيحي به كد معاملاتي هر يك از كاركنان ظرف مدت حداكثر 30 روز كاري پس از انتقال به كد ترجيحي، امكان‌پذير است.

تبصره:
در صورت وقوع شرايط اضطرار موضوع ماده 4 دستورالعمل اجرايي شرايط اضطراري موضوع مادة (32) قانون بازار اوراق بهادار، انتقال سهام موضوع اين ماده به كد معاملاتي هر يك از كاركنان تا حداكثر 30 روز كاري ديگر با تاييد مدير عامل بورس/فرابورس قابل تمديد است

فصل هفده – ضوابط معاملات چرخشي:

ماده صد و دوازده:
انجام معاملات چرخشي به نحوي كه تا پايان جلسه رسمي معاملاتي، وضعيت مالكيت طرفين معامله در خصوص تمام يا بخشي از اوراق بهادار موضوع معامله تغيير ننمايد در بورس ممنوع است و بورس معامله مذكور را تاييد نخواهد كرد.

ماده صد و سيزده:
در صورتي كه اين معاملات سهواً انجام شوند، كارگزار مكلف است مراتب را بلافاصله به مدير عامل بورس اطلاع دهد؛ به هر ترتيب بورس اين معاملات را تأييد نخواهد كرد.

ماده صد و چهارده:
چنانچه كارگزار از اعلام مراتب به بورس خودداري نمايد يا بورس انجام معامله را سهوي تشخيص ندهد، پرونده كارگزار متخلف براي رسيدگي به مراجع رسيدگي به تخلفات ارجاع مي‌شود.

ماده صد و پانزده:
در صورتي‌كه بورس تشخيص دهد انجام يك معامله بصورت مستقيم يا غيرمستقيم طي يك دورة زماني منجر به تغيير مالكيت نشود و اين معامله با هدف شناسايي سود (زيان) انجام شده باشد موظف است از تأييد آن خودداري نمايد.

فصل هجده – ساير مقررات:

ماده صد و شانزده:
محاسبة كارمزدهاي معاملات برمبناي معاملات، به ترتيبي كه در سامانة معاملاتي ثبت شده است، صورت مي‌گيرد.

ماده صد و هفده:
در خصوص معاملات برخط اوراق بهادار مفاد “دستورالعمل معاملات برخط اوراق بهادار در بورس اوراق بهادار تهران و فرابورس ايران ” نيز، علاوه بر مفاد اين دستورالعمل لازم الاجراست.

ماده صد و هجده:
نرخ‌هاي خدمات و كارمزدهاي بورس از معاملات و نحوۀ وصول آن با رعايت سقف‌هاي مصوب هيأت مديرۀ سازمان، توسط هيأت مديرۀ بورس تصويب و اعمال مي‌گردد.

ماده صد و نوزده:
در صورت پذيرش سهام شركت‌هايي كه در خصوص مالكيت سهام آن، محدوديت مقرراتي يا اساسنامه‌اي وجود دارد، بورس موظف است محدوديت‌هاي مذكور را براساس مقررات و در چارچوب امكانات عملياتي خود كنترل نمايد.

ماده صد و بيست:
كلية مواردي كه مطابق اين دستورالعمل بايد توسط بورس اعلام شود و كلية موارد اطلاع‌رساني كه مطابق اين دستورالعمل الزامي مي‌باشد از طريق سايت رسمي بورس انجام خواهد گرفت.

ماده صد و بيست و يك:
فقط اوراقي در بورس قابل معامله هستند كه نزد شركت سپرده‌گذاري مركزي سپرده شده و گواهي نقل و انتقال براي آن صادر شده باشد.

ماده صد و بيست و دو:
بورس مكلف است بر محاسبات شاخص‌هاي تعريف شده در سامانه معاملات، محاسبه قيمت‌هاي پاياني و تنظيمات سامانه معاملات بصورت مستمر نظارت نمايد و در صورت لزوم موارد را از مديريت سامانه معاملات پيگيري نمايد.

ماده صد و بيست و سه:
از تاريخ لازم‌الاجرا شدن اين دستورالعمل، مقررات مشروحة زير و كلية مقررات و ضوابط مغاير با اين دستورالعمل لغو مي‌شود:

بند يك:
دستورالعمل اجرايي معاملات عمده نوع اول و دوم مصوب 1382/11/25 هيأت مديرة سازمان كارگزاران بورس اوراق بهادار تهران؛

بند دو:
دستورالعمل عرضة اوليه و دادوستد دست دوم اوراق مشاركت در بورس اوراق بهادار مصوب 1384/06/12 هيأت مديرة سازمان كارگزاران بورس اوراق بهادار تهران؛

بند سه:
دستورالعمل اجرايي دادوستد گواهينامة حق تقدم خريد سهام در دورة پذيره‌نويسي در بورس اوراق بهادار مصوب 1384/06/12 هيأت مديرة سازمان كارگزاران بورس اوراق بهادار تهران؛

بند چهار:
دستورالعمل اجرايي توقف نماد معاملاتي اوراق بهادار مصوب 1384/07/16 هيأت مديرة سازمان كارگزاران بورس اوراق بهادار تهران؛

بند پنج:
چارچوب انتقال عمليات و فعاليت‌هاي اجرايي سازمان كارگزاران بورس اوراق بهادار تهران به بورس اوراق بهادار تهران (شركت سهامي عام) مصوب 1385/11/29 هيأت مديرة سازمان كارگزاران بورس اوراق بهادار تهران؛

بند شش:
مصوبة مربوط به نحوة انجام معاملات عمدة سازمان خصوصي‌سازي در كلية واگذاري‌هاي سهام توسط آن سازمان در معاملات عمدة مصوب 1386/05/03 هيأت ‌مديرة سازمان بورس و اوراق بهادار؛

بند هفت:
دستورالعمل رفع گره‌هاي معاملاتي مصوب 1386/06/14 هيأت مديرة سازمان بورس و اوراق بهادار؛

بند هشت:
مصوبة اخذ تضمين در معاملات عمدة مصوب 1386/10/09 هيأت مديرة سازمان بورس و اوراق بهادار.

بند نه:
دستورالعمل انتقال سهام به كاركنان شركت تازه پذيرفته‌شده در بورس مصوب 1383/03/11 شوراي‌ بورس.

فصل نوزده – پذيره نويسي اوراق بهادار به قيمت ثابت در بورس اوراق بهادار تهران:

ماده صد و بيست و چهار:
پذيره‌نويسي اوراق بهادار در بورس براساس مجوز صادره از سازمان و مفاد بيانية ثبت انجام خواهد شد. درخصوص اوراق بهاداري كه مجوز انتشار آن توسط بانك مركزي جمهوري اسلامي ايران صادر مي‌گردد، شرايط تعيين شده در مجوز آن بانك ملاك خواهد بود.

تبصره :
درخصوص سهام و حق تقدم سهام، پذيره‌نويسي صرفاً درخصوص سهام جديد شركت‌هاي پذيرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، در آن بورس امكان‌پذير است.

ماده صد و بيست و پنج:
حذف شد.

ماده صد و بيست و شش:
حذف شد.

ماده صد و بيست و هفت:
حذف شد.

ماده صد و بيست و هشت:
حذف شد.

ماده صد و بيست و نه:
حذف شد.

تبصره:
حذف شد.

ماده صد و سي:
حذف شد.

فصل بيست – ضوابط اختصاصي معاملات واحدهاي سرمايه‌گذاري صندوق سرمايه‌گذاري قابل معامله (ETF):

ماده صد و سي و يك:
پذيره‌نويسي اوليه واحدهاي سرمايه‌گذاري صندوق‌هاي سرمايه‌گذاري قابل معامله در بورس، مطابق مفاد دستورالعمل عرضه اوليه و پذيره نويسي اوراق بهادار انجام مي شود. پذيره نويسي با فروش واحدهاي سرمايه گذاري صندوق به ميزان سقف واحدهاي سرمايه گذاري يا پايان مهلت پذيره نويسي (هركدام زودتر باشد) پايان مي يابد.

ماده صد و سي و دو:
معاملات واحدهاي سرمايه‌گذاري عادي صندوق سرمايه‌گذاري قابل معامله، در بازار عادي صندوق‌هاي سرمايه‌گذاري و بر اساس رويه‌هاي معمول معاملات سهام و حق تقدم سهام انجام مي‌شود، به استثناي اين كه دامنه نوسان روزانه قيمت در معاملات واحدهاي سرمايه‌گذاري صندوق اعمال نمي‌شود.

ماده صد و سي و سه:
حذف شد.

ماده صد و سي و چهار:
شرايط توقف و بازگشايي نماد معاملاتي واحدهاي سرمايه‌گذاري صندوق سرمايه‌گذاري قابل معامله به شرح زير است :

بند يك:
در صورت ثبت تغيير هر يك از اركان، مفاد اساسنامه و يا اميدنامه صندوق نماد معاملاتي با اعلام سازمان مي تواند حداكثر به مدت دو روز كاري متوقف و سپس با اعلام سازمان بازگشايي شود.

بند دو:
طبق شرايط مندرج در مواد 17 مكرر 2 و 18 اين دستورالعمل نماد معاملاتي صندوق متوقف و بازگشايي مي شود.

تبصره:
اطلاع‌رساني بورس در مورد توقف نماد معاملاتي صندوق سرمايه‌گذاري قابل معامله مطابق ماده 19 اين دستورالعمل انجام مي‌شود.

ماده صد و سي و پنج:
معاملات واحدهاي سرمايه‌گذاري ممتاز يا مديريتي صندوق سرمايه‌گذاري قابل معامله، در بازار معاملات عمده صندوق‌هاي سرمايه‌گذاري و مطابق مقررات مربوط به معاملات عمده سهام و حق‌تقدم انجام مي‌شود.

تبصره:
در صورت موافقت بورس، ثبت معامله واحدهاي سرمايه‌گذاري ممتاز يا مديريتي صندوق سرمايه‌گذاري قابل معامله با ارايه فرم موافقت في‌مابين انتقال‌دهنده و انتقال‌گيرنده كه به تأييد سازمان رسيده است در بازار معاملات عمده امكان‌پذير است.

ماده صد و سي و شش:
ثبت، صدور و ابطال واحدهاي سرمايه‌گذاري صندوق‌هاي سرمايه‌گذاري قابل معامله، در سامانه معاملاتي در نمادي مجزا از معاملات بازار عادي توسط كارگزار صندوق انجام مي‌شود.

ماده صد و سي و هفت:
در زمان تصفيه صندوق، معاملات در نمادي غير از نماد معاملات بازار عادي و مطابق با ترتيبات مقرر در اساسنامه صندوق انجام خواهد شد.