مالیات بر درآمد اجاره ملک در سال ۱۴۰۱

مالیات بر درآمد اجاره ملک در سال 1401، مالیاتی است که از فرد اجاره دهنده ملک اخذ می شود و مهلت پرداخت آن، تا 31 تیر ماه می باشد. نحوه محاسبه این مالیات، بر ماخذ 75 درصد اجاره بهای سالیانه و با توجه به نرخ های اعلامی در قانون مالیات های مستقیم  بوده و اجاره دهندگان ملک به پدر، مادر، فرزند و اجداد، از جمله افراد معاف از پرداخت این نوع از مالیات هستند.

مالیات در انواع متفاوت آن، یکی از مهم ترین منابع دولت ها، جهت کسب درآمد، به منظور ارائه خدمات عمومی، به شهروندان تحت حاکمیت آن ها می باشد. مالیات ها در یک تقسیم بندی کلی، به دو نوع مستقیم و غیر مستقیم تقسیم می شوند. مالیات مستقیم، مالیاتی است که به طور مستقیم از درآمد و دارایی اشخاص گرفته می شود و مالیات غیر مستقیم، مالیاتی است که به عنوان بخشی از قیمت کالاها و خدمات خریداری شده، توسط خریدار آن ها، پرداخت می شود.

یکی از اقسام مالیات مستقیم، مالیات بر درآمد بوده که خود به انواع گوناگونی تقسیم می گردد. مالیات بر درآمد اجاره ملک، یکی از انواع این مالیات است که نحوه محاسبه و مهلت پرداخت مخصوص به خود را دارد و دیر کرد در پرداخت آن، سبب جریمه فرد مشمول خواهد شد. بر همین اساس، اطلاع از قواعد این نوع از مالیات و نحوه محاسبه آنلاین و دستی میزان مالیات بر درآمد اجاره مستغلات در سال 1401، ضروری به نظر می رسد. 

از این رو، در این مقاله، قصد داریم، به تعریف مالیات بر درآمد اجاره ملک در سال ۱۴۰۱ پرداخته و پس از تشریح نحوه محاسبه آنلاین و دستی میزان مالیات بر درآمد اجاره مستغلات در سال 1401، موارد معافیت این نوع از مالیات و مهلت پرداخت آن را توضیح دهیم. جهت کسب اطلاعات بیشتر در این خصوص، با ما همراه باشید.

مالیات بر درآمد اجاره ملک چیست؟

در پاسخ به این پرسش که مالیات بر درآمد اجاره ملک در سال ۱۴۰۱ چیست؟ باید گفت، مالیات در یک تقسیم بندی کلی، به مالیات های مستقیم و غیر مستقیم تقسیم می شود. از زیر مجموعه های مالیات مستقیم، مالیات بر درآمد بوده که خود، به پنج گروه تقسیم می گردد و عبارتند از : مالیات بر درآمد حقوق، مالیات بر درآمد مشاغل، مالیات بر درآمد اشخاص حقوقی، مالیات بر درآمد اتفاقی و مالیات بر درآمد املاک و مستغلات.

مالیات بر درآمد املاک نیز خود به انواع مختلف، تقسیم شده که عبارتند از: مالیات بر نقل و انتقال ملک که در هنگام انتقال مالکیت ملک دریافت می شود؛ مالیات بر درآمد اجاره که موضوع بحث این مقاله می باشد؛ و مالیات بر مستغلات خالی، که با شرایطی، از خانه ها و املاک خالی و بدون متصرف، دریافت می گردد.

مالیات بر درآمد اجاره ملک در سال 1401، به عنوان یکی از انواع مالیات بر درآمد املاک، مالیاتی است که از فرد اجاره دهنده، اخذ می شود. به این ترتیب، بر درآمدی که اجاره دهنده، از راه اجاره دادن ملک، کسب کرده، با شرایط مقرر در قانون، مالیات تعلق می گیرد که به این مالیات، مالیات بر درآمد اجاره ملک یا به اختصار مالیات اجاره گفته می شود. 

ملکی که به واسطه کسب درآمد از اجاره آن، مشمول مالیات اجاره می گردد، می تواند ملک مسکونی، اداری و یا تجاری باشد. بنابراین، هرچند میزان اجاره بها، مبلغ نهایی میزان مالیات بر در آمد اجاره مستغلات 1401 را تعیین می کند، اما کاربری ملک، در شمول آن، نسبت به قوانین مربوط به مالیات بر درآمد اجاره ملک، بی تاثیر است.

مطابق ماده 53 قانون مالیات های مستقیم : « درآمد مشمول مالیات املاکی که به اجاره واگذار می گردد، عبارتست از کل مال ‌الاجاره، اعم از نقدی و غیرنقدی، پس از کسر بیست و پنج ‌درصد، بابت هزینه ‌ها و استهلاکات و تعهدات مالک، نسبت به مورد اجاره. » بنابراین، همانطور که ملاحظه می شود، مالیات بر درآمد اجاره ملک در سال ۱۴۰۱، به 75 درصد اجاره بهای تعیین شده تعلق می گیرد.

مالیات بر درآمد اجاره ملک بر عهده چه کسی است؟

در بخش قبل گفتیم که مالیات بر درآمد اجاره ملک در سال ۱۴۰۱، به عنوان یکی از انواع مالیات بر درآمد املاک، مالیاتی است که از فرد اجاره دهنده، اخذ می شود. فرد اجاره دهنده، می تواند مالک ملک بوده ( در اجاره دسته اول ) یا مستاجری باشد که با داشتن حق اجاره مجدد، ملک تحت اجاره خود را به شخص ثالثی اجاره می دهد ( در اجاره دست دوم ). بنابراین، مالیات بر اجاره در سال 1401، ارتباطی به مستاجر ملک نداشته و بر عهده اجاره دهنده آن است.

تنها تفاوت مالیات بر اجاره مالک اصلی و مالیات بر اجاره، توسط مستاجر اول، آن است که ماخذ مالیات بر اجاره مالک اصلی، 75 درصد اجاره بهای سالیانه بوده، در حالی که این ماخذ، برای اجاره مجدد، توسط مستاجر، تفاوت اجاره بهای پرداختی توسط او به مالک و اجاره بهای دریافتی توسط او، از مستاجر دوم می باشد.

میزان و جدول نرخ مالیات بر درآمد اجاره ملک در سال 1401

بنا بر اعلام سخنگوی کمیسیون تلفیق مجلس، بر اساس تصمیم اتخاذ شده در کمیسیون تلفیق مجلس، میزان مالیات بر مستغلات و اجاره در سال ۱۴۰۱ افزایش نیافته و نرخ مالیات بر درآمد اجاره ملک در سال 1401 همانند سال گذشته می باشد. نرخ مالیات بر درآمد اجاره املاک برای اشخاص حقوقی، به طور ثابت 25 درصد بوده و برای اشخاص حقیقی، مطابق ماده 131 قانون مالیات های مستقیم، به صورت زیر است:

 

طبق اعلام وزارت راه و شهرسازی ، سرپرستان خانوار، اعم موجر یا مستاجر ملک، موظف هستند تا با ورود به سامانه املاک و اسکان amlak.mrud.ir، اطلاعات ملک ( برای موجرین ) و وضعیت اسکان ( برای مستاجرین ) را ثبت نمایند. ضمانت اجرای عدم ثبت ملک در سامانه املاک و اسکان amlak.mrud.ir، برای موجرین، جریمه مالیاتی تا هجده برابر هزینه اجاره سالانه یک واحد از مالک، می باشد.

نحوه محاسبه مالیات بر درآمد اجاره ملک در سال ۱۴۰۱

بر اساس ماده 54 قانون اصلاح قانون مالیات های مستقیم : « درآمد اجاره، بر اساس قرارداد، اعم از رسمی یا عادی، مبنای تشخیص مالیات قرار می گیرد و در مواردی که قرارداد وجود نداشته باشد یا از ارائه آن خودداری گردد و یا مبلغ مندرج در آن کمتر از هشتاد درصد ( ۸۰%) ارقام مندرج در جدول املاک مشابه تعیین و اعلام شده توسط سازمان امور مالیاتی کشور باشد … ، میزان اجاره بها بر اساس جدول اجاره املاک مشابه تعیین خواهد شد. » 

بر اساس این ماده، تمامی اجاره دهندگان ملک، فارغ از اینکه قرارداد داشته باشند یا خیر و قرارداد آن ها، رسمی باشد یا عادی، موظف به پرداخت مالیات بر اجاره مغازه و ملک خود، در سال ۱۴۰۱ هستند و باید در مهلت ثبت نام اظهارنامه مالیاتی، اقدام به ثبت اظهارنامه خود کنند. نحوه محاسبه میزان مالیات بر درآمد اجاره مستغلات در سال 1401 مطابق ترتیب زیر می باشد:

 

  • در مرحله اول، اجاره بهای سالیانه محاسبه می شود؛ به این ترتیب که اجاره بهای ماهیانه در عدد 12 ضرب شده و چنانچه، مبلغی از وجه پرداختی به موجر، به صورت پول پیش باشد، 18 درصد از آن با اجاره بها جمع بسته می شود.

 

  • همانطور که گفتیم، مالیات بر درآمد اجاره ملک در سال 1401 همچون مالیات بر اجاره مستغلات سال های گذشته، به 75 درصد اجاره بها تعلق می گیرد. بنابراین عدد به دست آمده در مرحله قبل باید در 75 ضرب شود.

 

  • عدد به دست آمده که درآمد سالیانه مشمول مالیات است، بر اساس جدول زیر، در درصد مالیاتی مربوطه ضرب شده و حاصل نهایی، مالیات بر درآمد اجاره ملک در سال ۱۴۰۱ خواهد بود.

برای درک بهتر نحوه محاسبه میزان مالیات بر درآمد اجاره مستغلات در سال 1401، به این مثال توجه نمایید:

فرض کنید ملکی، با مبلغ پیش یا همان رهن 20 میلیون تومان و اجاره بهای ماهیانه پانصد هزار تومان، اجاره داده شده؛ در این صورت، حاصل ضرب 500 هزار تومان، در عدد 12 ( ماه )، مبلغ 6 میلیون تومان می باشد و 18 درصد پول پیش نیز مبلغ 3 میلیون و ششصد هزار تومان خواهد بود که این دو عدد، با هم جمع شده و حاصل، نه میلیون و ششصد هزار تومان می شود.

حال، از آنجا که فقط 75 درصد این مبلغ، مشمول مالیات اجاره 1401 می شود، این عدد را در 75 درصد، ضرب می کنیم که حاصل، 7 میلیون و دویست هزار تومان می گردد. عدد 7 میلیون و دویست هزار تومان، درآمد اجاره ملک مشمول مالیات 1401 بوده که برای محاسبه مالیات بر درآمد اجاره این ملک در سال ۱۴۰۱، مطابق جدول زیرعمل می کنیم.

همانطور که در جدول بالا ملاحظه می کنید، نرخ مالیاتی تا 50 میلیون تومان درآمد اجاره ملک، 15 درصد بوده که حاصل ضرب 7 میلیون و دویست هزار تومان در 15 درصد، رقم 1 میلیون و هشتاد هزار تومان می باشد و این مبلغ، میزان نهایی مالیات بر درآمد این ملک در سال ۱۴۰۱ خواهد بود. نحوه محاسبه آنلاین مالیات بر درآمد اجاره ملک 1401، با مراجعه به سایت tax.gov.ir و پس از پر کردن اظهارنامه مالیات بر درآمد اجاره ملک خواهد بود.

 

پس از محاسبه مالیات بر درآمد اجاره ملک در سال 1401 و مشخص شدن میزان این مالیات، گام بعد، پرداخت مالیات بر درآمد اجاره ملک در سال ۱۴۰۱، است. از آنجا که مطابق قوانین مالیاتی، پرداخت مالیات بر درآمد اجاره سال 1401 تنها از طریق ثبت اظهارنامه مالیاتی امکان پذیر می باشد، مطالعه مقاله زیر توصیه می گردد.

چه کسانی از مالیات بر درآمد اجاره ملک در سال 1401 معاف می باشند؟

در قسمت های قبل، توضیح دادیم که نحوه محاسبه آنلاین و دستی میزان مالیات بر درآمد اجاره مستغلات در سال ۱۴۰۱ چگونه است. در این قسمت، قصد داریم، درباره افراد معاف از پرداخت این نوع از مالیات، صحبت کنیم. بر اساس تبصره های ماده 53، ماده 55 و 57 قانون مالیات های مستقیم، گروهی از افراد، از پرداخت مالیات بر درآمد اجاره ملک در سال ۱۴۰۱ معاف می باشند. موارد معافیت از مالیات بر درآمد اجاره ملک در سال 1401 به شرح زیر است:

 

  • خانه های سازمانی که تحت مالکیت اشخاص حقوقی می باشند.

 

  • املاکی که مورد سکونت پدر، مادر ، همسر ، فرزند یا اجداد و افراد تحت تکفل مالک می باشند.

 

  • املاکی که به طور مجانی، در تصرف وزارتخانه‌ ها و موسسات دولتی، دستگاه هایی که بودجه آن ها، به وسیله دولت تامین می‌شود، شهرداری‌ ها و دهیاری ‌ها می باشند.

 

  • در صورت فروشملک و درج این شرط که مالک پیشین ملک، خود تا مدتی، در ملک فروخته شده، سکونت داشته باشد؛ که مدت این سکونت، حداکثر تا 6 ماه است.

 

  • مالکان مجتمع‌ های مسکونی دارای بیش از سه واحد استیجاری که با رعایت الگوی مصرف مسکن، بنا به اعلام وزارت مسکن و شهرسازی ‌ساخته می شوند.

 

  • املاک مورداجاره، در تهران، تا یکصد و پنجاه مترمربع و در سایر نقاط تا دویست مترمربع.

 

مالکین املاکی که مطابق توضیحات بالا، ملزم به پرداخت مالیات بر اجاره املاک می باشند، لازم است تا در مهلت تعیین شده توسط سازمان امور مالیاتی، اقدام به ثبت اظهارنامه مالیاتی اجاره املاک نمایند.

مهلت پرداخت مالیات بر درآمد اجاره ملک در سال ۱۴۰۱

در قسمت های قبل، توضیح دادیم که مالیات بر درآمد اجاره ملک در سال ۱۴۰۱ چیست و چه افرادی، بر اساس قانون مالیات های مستقیم، از پرداخت این نوع از مالیات، معاف می باشند. پس از توضیح در خصوص موارد فوق، در این بخش از مقاله، قصد داریم، درباره مهلت پرداخت مالیات بر درآمد اجاره ملک در سال 1401، از طریق درگاه ملی خدمات مالیات my.tax.gov.ir صحبت کنیم. 

به طور معمول و هر ساله، مهلت ثبت نام اظهارنامه مالیاتی اجاره املاک و پرداخت آن، تا پایان تیر ماه می باشد که در سال گذشته، به دلیل شیوع بیماری کرونا، این مهلت، تا 31 شهریور ماه نیز تمدید شد. با توجه به این روند، مهلت پرداخت این مالیات، در سال 1401 نیز به همین صورت خواهد بود.

اما، از آنجا که تا کنون، از سوی سازمان امور مالیاتی کشور، در خصوص مهلت پرداخت مالیات بر درآمد اجاره املاک در سال 1401، اخباری منتشر نشده است، به محض اطلاع از اخبار جدید و تغییر در خصوص مهلت های پرداخت مالیات بر درآمد اجاره املاک، متن مقاله به روز رسانی خواهد شد.

سامانه مالیات بر درآمد اجاره ملک estr.tax.gov.ir

سازمان امور مالیاتی کشور، همانند سایر نهادها و سازمان های دولتی، دارای سامانه ها و سایت های اختصاصی بوده که انجام امور مربوط به مالیات را برای مودیان، تسهیل و تسریع می کند. یکی از این سامانه ها، درگاه ملی خدمات مالیاتی می باشد که امکانات متنوعی، از جمله ثبت نام اظهارنامه مالیاتی و پرداخت مالیات نقل و انتقال خودرو را برای متقاضیان، فراهم کرده است.

سامانه مالیات بر درآمد اجاره ملک، به آدرس estr.tax.gov.ir، بخشی از درگاه ملی خدمات مالیاتی بوده که از طریق آن، مودیان مالیاتی می توانند اظهارنامه مالیات بر درآمد اجاره ملک خود را ثبت کنند بدین منظور، متقاضیان، پس از ورود به درگاه ملی خدمات مالیاتی، باید از طریق گزینه دریافت الکترونیکی اظهارنامه مالیات بر درآمد املاک اجاری، اقدام نمایند.

معافيت‌هاى ماليات بر درآمد اجاره املاک

معافیت از مالیات بر درآمد اجاره کمک می‌کند تا افراد برای اجاره دادن املاک خود ترغیب شوند. در واقع این موضوع راهکار مهم و اساسی برای کاهش هزینه‌های رهن و اجاره و بهبود شرایط بازار مسکن است.

در ادامه به 7 مورد معافیت بر درآمد اجاره املاک اشاره می‌کنیم:

  • معافیت زیربنا

چنانچه متراژ خانه شما در شهر تهران کمتر از 150 متر مربع و در دیگر شهر ها کمتر از 200 متر مربع باشد، ملک شما از پرداخت مالیات معاف است. به این معافیت مالیاتی، معافیت زیربنایی می گویند

  • معافیت خانوادگی

بر طبق قانون چنانچه واحد مسکونی تان را تحت اختیار یکی از اقوام درجه یک خود قرار دهید، آن ملک از پرداخت مالیات معاف خواهد شد. تنها در صورتی ملزم به پرداخت مالیات هستید که اثبات شود بابت آن واحد مسکونی اجاره بها دریافت می کنید!

شما باید جهت معافیت خانوادگی، واحد خود تحت اختیار یکی از اقوام درجه یک یعنی پدر، مادر ، خواهر ، برادر، همسر، فرزند و یا اجداد و حتی افراد تحت تکفل قرار دهید.

یک نکته مهم در رابطه با این نوع معافیت این است که شما فقط یک واحد میتوانید به هر یک از افراد نام برده تعلق بدهید. در صورتی که دو واحد به یک فرد بدهید یکی از آن ها مشمول پرداخت مالیات خواهد شد و دیگری معافیت خانوادگی خواهد گرفت.

  • معافیت بر اشتراک دریافت و پرداخت اجاره

این نوع معافیت به این گونه تعریف میشود که چنانچه مالک ، واحد آپارتمانی خود را اجاره دهد و خودش در ملک دیگری اجاره نشین باشد، نیازی نیست مالیات کل واحد را بپردازد. بلکه به اندازه تفاوت اجاره ها مشمول قانون پرداخت مالیات خواهد شد!

برای مثال، فرض کنید شخصی خانه خود را با شرایط  15 میلیون رهن و 2 میلیون اجاره داده و ملک دیگری را به مبلغ 8 میلیون رهن و 1 میلیون و دویست هزار تومان برای سکونت خودش اجاره کرده باشد. برمبنا معافیتی که در این بخش توضیح دادیم، تنها مبلغ تفاضل اجاره ها یعنی 7 میلیون رهن و 800 هزار تومان اجاره مشمول قانون پرداخت مالیات بر درآمد ملک خواهد شد!

  • اجاره تنها راه درآمدی

برای افرادی که غیر اجاره ملک هیچ گونه درآمد دیگری ندارند، می‌توانند طبق ماده 84 قانون مالیات ها مستقیم از درآمد، از پرداخت مالیات معاف شود. البته باید خاطر نشان کرد که چنانچه مبلغ اجاره دریافتی از سقف معافیت، بیشتر بود، صاحب ملک می بابیست طبق مقررات مالیات بر درآمد اجاره، مالیات مازاد اجاره دریافتی را پرداخت نماید.

ضمنا باید به این نکته مهم اشاره کنیم اگرچه اثبات شود دریافت اجاره ملک، تنها راه درآمدی شخص صاحب ملک نبوده است، به عنوان جریمه مبلغ مالیات به علاوه یک برابر آن دریافت خواهد شد.

  • وجه نوسازی مالیات ندارد

هرگاه صاحب ملک  برای نوسازی، به سازی ، بازسازی اقدام کند و برای این امر مبلغی از نهاد های دولتی و یا نیمه دولتی دریافت کند، به دلیل آن که این مبالغ به عنوان درآمد ملک محسوب نمی‌شوند، بنابراین مشمول پرداخت مالیات نخواهند شد.

همچنین اگر وجه دریافتی در جهت احداث ملک و یا به علت غرامت ساخت در محل سکونت پرداخت گردد، باز هم جزو درآمد ملک محسوب نمیشود و معاف از مالیات خواهد بود.

  • معافیت در زمان تخلیه

در حالتی صاحب واحد مسکونی، ملک خود را بفروشد و مهلت تخلیه ملک در سند انتقال قید شده باشد، طبق قانون، آن ملک تا 6 ماه از پرداخت مالیات بر درآمد اجاره معاف خواهد بود و در این مدت فرصت تخلیه به صاحب پیشین داده می‌شود.

  • میراث فرهنگی

بر طبق قانون، چنانچه ملکی که در آثار ملی ایران ثبت شده به سازمان میراث فرهنگی کشور انتقال یابد، از مالیات نقل و انتقال به کل و طور قطعی معاف است.  ولی در صورتی که مالکیت آن ملک تحت اختیار شخص باشد، ملزم به پرداخت حداقل 50 درصد از مالیات خواهد بود.

Select the fields to be shown. Others will be hidden. Drag and drop to rearrange the order.
  • Image
مقایسه